Finans Haberleri Günün Özeti
*AB Komisyonu’ndan Türk vatandaşlarına Şengen vizesi adımı
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, AA muhabirine yaptığı açıklamada, en son Ankara’da 1 Temmuz’da düzenlenen Türkiye-AB Yüksek Düzeyli Ticaret Diyaloğu Toplantısı’nda ciddi görüşmeler yaptıklarını söyledi.
Yetkililerin kendilerine, “AB Komisyonu olarak yeni bir kolaylaştırma, vize hızlandırma süreci hazırladık. Çok yakında bu çıkacak.” dediğini hatırlatan Bolat, şu ifadeleri kullandı:
“Memnuniyetle görüyoruz ki AB Komisyonu dün itibarıyla Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına Şengen vizesinde kolaylaştırma ve hızlandırma konulu yeni bir belge hazırlamış ve bunu üye ülkelere göndermiş durumda. Bu da şunu öngörüyor; özellikle daha önce vize almış, düzenli bir şekilde seyahatini yapmış ve Türkiye’ye geri dönmüş vatandaşlarımız açısından, herhangi bir göç ve güvenlik riski oluşturmadığından hareketle, ilk defa vize almışlara ikinci başvurularında önce 6 aya kadar, sonra 1 yıla kadar, sonra 2 yıla kadar, sonra 3 yıla ve 5 yıla kadar uzun süreli ve çok girişli vize verilmesi imkanı uygulanacak. Bu, vatandaşlarımızın turizm, iş, ticaret, yatırım, eğitim, akademi ve STK buluşmaları açısından önemli ve güzel bir gelişme.”
*Türkiye ve Birleşik Krallık arasındaki serbest ticaret anlaşması (STA) müzakerelerinin ilk turu tamamlandı
Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, Türkiye ile Birleşik Krallık arasında stratejik düzeyde seyreden ekonomik işbirliğinin, yeni ve güçlü bir ivme kazandığı kaydedildi.
Bakan Ömer Bolat’ın mayıs ayında Londra’ya gerçekleştirdiği resmi ziyaret sırasında Birleşik Krallık’taki mevkidaşı ile varılan mutabakat doğrultusunda başlatılan STA güncellenmesine ilişkin birinci tur müzakerelerin başarıyla tamamlandığı belirtilen açıklamada, her iki ülkenin ilgili kurumlarının üst düzey katılımıyla Ankara’da gerçekleştirilen ve son derece verimli geçtiği bildirilen müzakerelerde, STA’nın kapsamının derinleştirilmesi amacıyla birçok kritik başlığın masaya yatırıldığı aktarıldı.
*Kara yolunda taşıt hareketliliği 22 yılda 3 kat arttı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Karayolları Genel Müdürlüğünün (KGM) 2024 yılı trafik hacim istatistiklerine, ilişkin açıklama yaptı.
Uraloğlu, Türkiye’de, 1000 kişiye düşen otomobil sayısının, bugün itibarıyla 194’e ulaştığının altını çizerek, “Taşıt hareketliliği incelendiğinde, 2003’te taşıt-kilometre değeri 52,3 milyar iken, 2024’te 3 katını aşarak 163 milyara yaklaştı. KGM sorumluluğundaki, 68 bin 620 kilometrelik yol ağında gerçekleştirilen ölçümlerde, trafik hacimlerinin metropol kentlerin geçişlerinde ve Karadeniz sahil yolu gibi bölgesel hizmet veren akslarda artış gösterdi.” ifadelerini kullandı.
*Bakan Işıkhan: İşçilerimize birinci 6 ay için yüzde 24 oranını teklif ediyoruz
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, yaklaşık 600 bin kamu işçisini ilgilendiren Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü kapsamında sendika temsilcileriyle bir araya geldi.
Burada konuşan Işıkhan, toplu iş sözleşmesi sürecinin devam ettiğini belirterek şunları kaydetti:
“İşçilerimize birinci 6 ay için yüzde 24, ikinci, üçüncü ve dördüncü 6 aylar için gerçekleşen enflasyon oranını teklif ediyoruz. Bu genel artışların yanında önümüzdeki hafta başında sendikalarımızla birlikte iş kollarına ilişkin meseleleri ve geneli ilgilendiren bazı konularda özellikle işçilerimizin ekonomik ve sosyal haklarını artıracak müzakerelere devam edeceğiz. TÜHİS ile sendikalarımızla bir araya gelerek kamu çerçeve protokolünü inşallah sizlerle birlikte kaleme almaya başlayacağız. İşçilerimizin ve sendikalarımızın da müsterih olmalarını özellikle istirham ediyorum.”
*Bakan Bayraktar, yeni sondaj gemilerinin 2026 başında göreve hazır olacağını bildirdi
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Türkiye, mevcut üretimi artırmak ve yeni keşiflere yelken açmak amacıyla filosunu ikiz gemilerle güçlendirdi. Henüz isimleri belirlenmeyen, 228 metre uzunlukta ve 42 metre genişliğindeki gemiler, satış sözleşmesinin imzalanmasının ardından Türkiye Petrolleri’ne devredildi.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Bakan Alparslan Bayraktar, gemilerden ilkinin yaklaşık iki ay sonra Türkiye’de olacağını, akreditasyon ve sertifikasyon süreçlerinin ardından bir geminin 2026 ocak ayında, diğerinin de şubatta göreve hazır olacağını kaydetti.
*Bakan Yumaklı: Kırsalda Bereket Hayvancılığa Destek Projesi ile üreticilerimiz hayvan başına destek alacak
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Bakanlıkça, Kırsalda Bereket Hayvancılığa Destek Projesi kapsamında düzenlenen ilk hayvan teslim törenine katıldı.
Bakan Yumaklı, burada yaptığı konuşmada, “Bu projede her bir hayvan için hak sahibi olan üreticilerimiz hayvan başına 18 bin lira yıllık bakım ve diğer masrafları için bizden destek alacak. Şöyle düşünelim, 15 hayvanı almış olan bir üretici bir asgari ücreti her ay almış olacak. Bu sayede yetiştiricilerimizin bu hayvanlara sahip olmasının yolu açıldı.” dedi.
*Çiftçilere 1,7 milyar liralık destekleme ödemesi bugün yapılacak
Bakan Yumaklı, sosyal medya hesabından, destekleme ödemelerine ilişkin açıklama yaparak, “1 milyar 735 milyon 183 bin 703 lira tutarındaki destekleme ödemesini bugün itibarıyla çiftçilerimizin hesaplarına aktarıyoruz. Hayırlı, bereketli olsun.” ifadelerini kullandı.
*Niğde’nin kalkınmasına 98 milyon liralık yatırım desteği
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sosyal medyadan yaptığı paylaşımda, “Yerel Kalkınma Hamlesi” ile tüm şehirlerin kalkınma yolculuğunun hızlandığına işaret ederek, şu ifadeleri kullandı:
“Bu kapsamda, Niğde Çamardı Merkez (Hanyazı) I. Kısım ile Merkez Dündarlı sol sahil yer üstü sulama tesisleri, Niğde Ulukışla İlçesi Çiftehan Hayvan İçme Suyu Tesisi ve KOP Yeşilburç Ekoturizm Uygulama Projesi desteklenecek. 98 milyon lira bütçeli yatırımların şehrimize ve bölgemize hayırlı, uğurlu olmasını diliyorum.
*İş dünyası temsilcileri AB Komisyonu’nun Schengen vizesi adımını değerlendirdi
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, AB’nin Türk vatandaşlarına Schengen vizesi kurallarını kolaylaştırmasını, ticari seyahatlerin hızlanması için ümit verici bulduklarını belirterek, bu adımın tamamlayıcı parçasının da kilitlenen randevu sisteminin çözüme kavuşması olacağını söyledi.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak da “AB, ülkemizin en önemli ticaret ortağı. Dolayısıyla, bu ortaklığa uygun bir adımın atılması iş dünyamızı memnun etti. Kararın, ikili ticari ilişkilerimize olumlu yansıyacağını düşünüyoruz. Hem iş dünyamız hem de vatandaşlarımız açısından memnuniyet verici bu kararın, hayırlı olmasını diliyor ve bir an önce vize serbestisinin de sağlanmasını bekliyoruz.” ifadelerini kullandı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ise “AB Komisyonunun Türk vatandaşlarına Schengen vizesi konusunda geç de olsa aldığı bu kararı olumlu ama eksik bir adım olarak değerlendiriyorum. Çünkü AB ülkelerinde vize serbestliğinin Türk vatandaşlarının doğal hakkı olduğuna inanıyoruz. Arzu ettiğimiz kapsamda olmamakla birlikte karar Schengen’e dahil 25 ülkeye ihracatımızın artmasına pozitif katkı sunacaktır. Ancak AB ile ticaretimizde sürdürülebilir ve kalıcı artış için Gümrük Birliği güncellenmelidir.” değerlendirmesinde bulundu.
*AA Finans’ın PPK Beklenti Anketi sonuçlandı
AA Finans’ın TCMB’nin 24 Temmuz Perşembe günü yapılacak Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına yönelik beklenti anketine katılan 21 ekonomistin 11’i, politika faizinde 250 baz puan, 4’ü 300 baz puan, 6’sı 350 baz puan indirim yapılacağını tahmin etti. Ekonomistlerin temmuz ayı PPK kararı beklentilerinin medyanı politika faizinin 250 baz puan indirilerek yüzde 43,50’ye çekilmesi yönünde oldu. Ekonomistlerin yıl sonu politika faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 35 oldu. Haziran ayında gerçekleştirilen PPK toplantısında, politika faizi değiştirilmeyerek yüzde 46’da sabit tutulmuştu.
*Rekabet Kurulu, Mastercard ve Visa hakkında soruşturma açtı
Rekabet Kurumunun internet sitesinde yer alan açıklamada, yurt içinde faaliyet gösteren ödeme kuruluşlarının, yurt dışında yaptıkları ikili anlaşmalarla yurt dışında yerleşik işyerlerine ödeme yapmak isteyen tüketicilere hizmet sunabildiği bildirildi.
Söz konusu ikili anlaşmalar kapsamında yurt dışı ödeme işlemlerinin yerelleştirildiğine, bu işlemlerin Mastercard veya Visa’nın sınır dışı işlem ücretlerine tabi olmadan gerçekleştirilebildiğine dikkat çekilen açıklamada, “Bu kapsamda yürütülen yerinde incelemelerde elde edilen ilk bulgular, Mastercard ve Visa’nın ikili anlaşmalar yapan ödeme kuruluşlarının faaliyetlerini, kendi belirledikleri şema kurallarına aykırı olduğu gerekçesiyle, bankalara yaptırım uygulamak gibi çeşitli yöntemlerle engelleyebildiğini gösterdi. Bu doğrultuda küresel çapta kartlı ödeme sistemleri pazarında faaliyet gösteren Mastercard ve Visa hakkında soruşturma açıldı. Soruşturma kapsamında Mastercard ve Visa tarafından kartlı ödeme/POS altyapısının yurt dışında yerleşik işyerlerine kullandırılmasının engellenmesi ve alternatif ödeme çözümlerinin dışlanması iddiaları incelenecek.” ifadesi kullanıldı.
*İllerin kalkınmasına yönelik yatırım konuları belli oldu
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğünce yürütülecek Yerel Kalkınma Hamlesi programı kapsamında, komple yeni yatırımlar desteklenecek. Programın gerektirdiği asgari şartları sağlamak koşuluyla mevcut üretim kapasitesinde en az yüzde 75 ve mevcut kayıtlı istihdamda en az yüzde 50 artış sağlayan kapasite artışı yatırımları da kapsama dahil olacak. Yatırımlara 240 milyon liraya kadar destek verilecek. Program kapsamında her il için 4 olmak üzere 324 yatırım konusu belirlendi.
*Hayvancılık Genel Müdürlüğünün görev ve yetkilerinde düzenleme yapıldı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren kararnamede, Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Hayvancılık Genel Müdürlüğünün görev ve yetkilerine ilişkin düzenleme yapıldı. Bu kapsamda, Genel Müdürlük insan gıdası ve yem olarak kullanılanların dışındaki, hayvansal yan ürünlerle canlı hayvan ithalat ve ihracatında teknik kriterleri, sağlık şartlarını, veteriner sınır kontrol noktalarını ve bunların çalışma esaslarını belirleyecek ve yürütecek.
Hayvancılığa yönelik politikaların belirlenmesi amacıyla çalışmalar yapacak, uygulanmasını izleyecek, denetleyecek ve hayvansal üretimi planlayacak. Hayvan sağlığı konusunda yapılacak faaliyetleri, diğer birim ve kuruluşlarla koordine edecek. Hayvan kimlik sistemini kuracak ve hayvan hareketlerini kontrol edecek. Hayvan sağlığını gözeterek, tüketiciyi ve halk sağlığını korumak amacıyla tedbirler alacak.
*Yumurta israfının önlenmesine yönelik düzenleme yapıldı
Tarım ve Orman Bakanlığının ilgili tebliği Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna göre, yumurta israfının önlenmesi amacıyla sofralık yumurtanın raf ömrü için var olan “son tüketim tarihi” ibaresi, “tavsiye edilen tüketim tarihi” olarak değiştirildi.
*Finans şirketlerince kullandırılan kredilerdeki KKDF kesintisi oranları düzenlendi
Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, bankalar ve finansman şirketlerince kullandırılan kredilerde Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu (KKDF) kesintisi oranı döviz ve altın kredilerinde yüzde 1, diğerlerinde yüzde 0 olarak tespit edildi. Karar, yarından itibaren kullandırılacak kredilere uygulanmak üzere yürürlüğe girdi.
*Yağlık ayçiçeği tohumu ve ham ayçiçeği yağı ithalatında tarife kontenjanı açıldı
Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, 12 Ocak 2026-31 Mayıs 2026 tarihlerinde 1 milyon ton yağlık ayçiçeği tohumu ithalatında yüzde 0 veya bunun karşılığı 400 bin ton ham ayçiçeği yağı ithalatında yüzde 20 gümrük vergili tarife kontenjanı açıldı.
*Yurt içi makroekonomik veriler
11 Temmuz itibarıyla, Merkez Bankasının toplam rezervleri 166,2 milyar dolar, altın rezervleri 84,7 milyar dolar, brüt döviz rezervleri 81,6 milyar dolar olarak açıklandı. Aynı dönemde bankacılık sektörü kredi hacmi 19 trilyon 118,5 milyar lira, toplam mevduatı 24 trilyon 227,4 milyar lira, toplam yabancı para mevduatı 230,8 milyar dolar oldu. Yabancılar 11 Temmuz haftasında net 178,3 milyon dolarlık hisse senedi, 2 milyar 377 milyon dolarlık DİBS aldı – TCMB
11 Temmuz itibarıyla bankacılık sistemi kredileri 19 trilyon 694,2 milyar lira, mevduatı 23 trilyon 87,9 milyar lira, yasal özkaynakları 4 trilyon 24 milyar lira oldu. KKM bakiyesi geçen hafta 501 milyar 609 milyon lira oldu. – BDDK
Haziranda trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 4,7 azalarak 189 bin 237’ye geriledi. Söz konusu dönemde kaydı silinen taşıt sayısı ise yüzde 148 artarak 4 bin 684’e çıktı. Böylece, trafikteki toplam taşıt sayısı 184 bin 553 adet artış kaydetti. – TÜİK
2024’te 15-34 yaş grubunda kurumsal olmayan 24 milyon 291 bin kişilik nüfusun, 14 milyon 606 bini işgücünde yer aldı. Bu yaş grubunda istihdam edilenlerin sayısı 12 milyon 744 bin kişi iken, işsiz sayısı ise 1 milyon 862 bin kişi olarak kayıtlara geçti. 15-34 yaş grubunda işgücüne katılma oranı yüzde 60,1, istihdam oranı yüzde 52,5 ve işsizlik oranı yüzde 12,7 olarak tahmin edildi. – TÜİK
*Yurt dışı makroekonomik veriler
Japonya’da, haziranda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık bazda yüzde 0,1 artış gösterirken, yıllık olarak yüzde 3,3 yükseldi. Çekirdek TÜFE’deki artış da yüzde 3,3 olarak kaydedildi.
Almanya’da haziran ÜFE aylık yüzde 0,1 artarken yıllık yüzde 1,3 azaldı.
Avro Bölgesi’nde mayıs ayına ilişkin cari işlemler dengesi 32,3 milyar avro fazla verdi.
ABD’de haziran konut başlangıçları aylık yüzde 4,6 arttı. Ülkede aynı dönemde inşaat izinleri aylık yüzde 0,2 yükseliş kaydetti.
ABD’de temmuz Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi 61,8 oldu.
*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi, yatay seyirle 10.366,16 seviyesinde seyrediyor. Dolar/TL 40,3820‘a çıkarken, altının gramı 4 bin 355 liradan satıldı.
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans