Finans Haberleri Günün Özeti
*Cumhurbaşkanı Erdoğan: Srebrenitsa’da sessiz kalan uluslararası toplum, Filistin’deki zulümleri de sadece seyrediyor
Erdoğan, Srebrenitsa Soykırımı’nın 30. yılı dolayısıyla Bosna-Hersek’te düzenlenen anma törenine gönderdiği videolu mesajda, Bosna Hersek halkına, bu matem günlerinde Türkiye’deki 86 milyonun taziyesini iletti.
Uluslararası toplumun soykırımı durdurmak için gerekli sorumluluğu üstlenmemesinin, telafisi mümkün olmayan ve utançla anılacak bir zafiyet olduğunu vurgulayan Erdoğan, “Srebrenitsa’da sessiz kalan uluslararası toplum, Filistin’de son yıllarda yaşanan zulümleri de sadece seyrediyor.” dedi.
*Türkiye katılım finansta uluslararası işbirliklerine odaklandı
Cumhurbaşkanlığı Yatırım ve Finans Ofisi ile Malezya Uluslararası İslami Finans Merkezi Liderlik Konseyi işbirliğinde düzenlenen “Katılım Finansın Geleceği Türkiye-Malezya İş Forumu” programı kapsamında AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Cumhurbaşkanlığı Yatırım ve Finans Ofisi Başkanı Ahmet Burak Dağlıoğlu, “Hedefimiz Türkiye içerisinde katılım finans sektörünü büyütmek. Bunu ülkede büyütürken uluslararası işbirlikleri de önemli bir rol oynuyor. Dünyada sektörün büyümesi de bu bağlamda aslında katkı sağlamış oluyor.” dedi.
*Girişimci Proje ve Finansman Platformu ile enerji girişimcileri tek çatı altında buluşacak
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Girişimci Proje ve Finansman Platformu (GPFP) ilk etapta enerji girişimcileri için bir forum vazifesi görecek, ilerleyen aşamalarda girişimcilere finansman ve uygun destek mekanizmaları konusunda önemli destekler sağlayacak. GPFB, enerjiden madene, nükleer teknolojiden dijitalleşmeye kadar birçok alanda bilişim teknolojileri odaklı girişimleri bir araya getirmeyi amaçlıyor.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Bakan Alparslan Bayraktar, “Enerji ve teknoloji odaklı fikirlerin ticarileşmesini sağlayacağız. Bu şirketlerin birbirleriyle gerçekleştirecekleri iş birliklerini destekleyeceğiz. Vizyoner girişimlerle geleceğin enerji altyapısını güçlendireceğiz.” ifadelerini kullandı.
*Yeni yatırım döneminde sanayide dönüşüm ve yeşil enerji öne çıkacak
Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) 2025 Yılı Eylem Planı yayımlandı. AA muhabirinin söz konusu plandan yaptığı derlemeye göre, yatırım ortamını doğrudan etkileyecek ve Türkiye’nin ekonomik büyümesine, istihdamına ve sürdürülebilir kalkınmasına önemli katkılar sağlayacak 39 eylem ileriki süreçte hayata geçirilecek.
Buna göre, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinesinde, yeni organize sanayi bölgeleri ve endüstri bölgeleri ilan edilecek, sanayi alanları “Ulusal Sanayi Alanları Master Planı” doğrultusunda genişletilecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının koordinasyonunda öncelikli enerji ihtisas endüstri bölgelerinin faaliyete alınması çalışmaları hızlandırılacak.
*BES havuzunda toplam fon büyüklüğü 1,5 trilyon lirayı aştı
AA muhabirinin Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerinden derlediği bilgilere göre, 30 Haziran itibarıyla Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) katılımcılarının fon tutarı 1 trilyon 279 milyar 660,3 milyon lirayı bulurken, devlet katkısı fon tutarı da 174 milyar 552,2 milyon lira olarak gerçekleşti. Böylelikle sistemin toplam fon büyüklüğü 1 trilyon 454 milyar 212,5 milyon lira oldu.
BES ve Otomatik Katılım Sistemindeki (OKS) devlet katkısı ile katılımcı fon tutarlarının toplam büyüklüğü ise yılın ilk yarısı itibarıyla 1 trilyon 558 milyar 642,2 milyon liraya ulaştı.
*Başkasına ait POS cihazının kullanılmasını engellemeye yönelik ek önlemler geliyor
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), mal ve hizmet ifasında bulunan mükelleflerin kendilerine tahsis edilen ödeme sistemlerini ve cihazlarını başka mükelleflere tahsis etmelerine ilişkin usul ve esasları belirleyen Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği taslağını hazırladı.
Taslağın yürürlüğe girmesi halinde, basit usule tabi mükellefler ve toptancılar gibi muaf olanlar dışında, perakende mal ve hizmet satışı yapan mükelleflerin yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanmaları veya güvenli mobil ödeme sistemine geçmeleri zorunlu olacak.
*Yılın ilk yarısında Borsa İstanbul’un piyasa değeri en yüksek şirketi “ASELSAN” oldu
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, bu dönemde, Borsa İstanbul’da işlem gören piyasa değeri en yüksek şirket ASELSAN oldu. Haziran ayı sonu itibariyle ASELSAN’ın piyasa değeri 687 milyar 648 milyon lira olurken, yılbaşından bu yana şirketin değer kazancı yüzde 108 oldu.
ASELSAN’ı 567 milyar lira ile Garanti BBVA, 398 milyar 700 milyon lirayla Enka İnşaat ve Sanayi AŞ, 391 milyar 230 milyon lirayla Türk Hava Yolları izledi.
*Borsada bugünkü işlemlerin takası 16 Temmuz’da yapılacak
Resmi tatil nedeniyle Borsa İstanbul’da takas işlemlerinin tarihinde değişiklik olacak. Pay Piyasasında, bugünkü işlemlerin takası 16 Temmuz Çarşamba günü, 14 Temmuz Pazartesi günü gerçekleştirilecek işlemlerin takası da 17 Temmuz Perşembe günü yapılacak. 15 Temmuz Salı günü Borsa İstanbul’da işlem gerçekleşmeyecek.
*Küresel sistemde dolarsızlaşma hız kazanıyor
Trump yönetiminin politikalarının küresel ticarette yarattığı parçalanma ve jeopolitik çalkantılar, merkez bankaları ve yatırımcıları dolardan uzaklaştırarak altın, avro ve Çin yuanı gibi alternatif varlıklara yönelmeye itiyor.
ABD’nin ticaret ve gümrük politikaları, doların küresel rezerv para konumunu zayıflatırken, dolarsızlaşma ivme kazanıyor ve küresel döviz sistemine ilişkin yeni bir düzen arayışı belirgin hale geliyor.
*IEA: 2025’te petrol talep artışı 2009’dan bu yana en düşük seviyede olacak
Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) Petrol Piyasası Raporu’na göre, küresel petrol talebinin bu yıl geçen yıla kıyasla günlük yaklaşık 700 bin varil artarak 103 milyon 682 bin varile ulaşması bekleniyor IEA’nın bu öngörüsü, 2020’deki Kovid-19 yılı hariç tutulduğunda, 2009’dan bu yana en düşük büyüme oranı olarak öne çıkıyor.
*Yurt içi makroekonomik veriler
Türkiye’nin cari işlemler hesabı mayısta 684 milyon dolar açık verirken, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında ise 4 milyar 68 milyon dolarlık fazla oluştu. Yıllıklandırılmış verilere göre, mayıs ayında cari açık yaklaşık 16 milyar dolar olurken, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesi de 61 milyar dolar açık verdi.
Mayısta doğrudan yatırımlar kaynaklı 702 milyon dolar, portföy yatırımlarında da 2 milyar 498 milyon dolarlık net giriş oldu. Yurt dışı yerleşiklerin Türkiye’ye toplam doğrudan yatırımları 1 milyar 377 milyon dolar, yurt içi yerleşiklerin yurt dışındaki doğrudan yatırımları 675 milyon dolar arttı.
Ticaret satış hacmi (2021=100) mayısta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19,2 ve bir önceki aya göre yüzde 3,3 arttı. Perakende ticaret satış hacmi ise yıllık 17,7, aylık yüzde 1,6 arttı.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış toplam ciro endeksi, mayısta aylık bazda yüzde 5,7 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplam ciro endeksi, aynı ayda yıllık bazda yüzde 41,5 artış gösterdi.
İhracat birim değer endeksi, mayısta geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 3,1 yükseldi. Aynı dönemde ithalat birim değer endeksi geçen yılın aynı ayına göre, yüzde 0,3 azaldı.
Ticaret Bakanlığı, haziran ayına ilişkin faaliyet illerine göre ihracat verilerini açıkladı. Buna göre, ocak-haziran döneminde 20 il 1 milyar doların üzerinde ihracat yaptı, 45 il de ihracatını artırdı. Bu illerden İstanbul, geçen ay 3 milyar 762 milyon dolarla en fazla ihracat yapan il oldu.
*Yurt dışı makroekonomik veriler
İngiltere’de mayıs ayına ilişkin Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSYH) aylık yüzde 0,1 azaldı. Aynı dönemde İngiltere’de sanayi üretimi aylık yüzde 0,9, yıllık yüzde 0,3 azaldı. Ülkede dış ticaret açığı ise 21,69 milyar sterlin olarak kaydedildi.
*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi, yüzde 0,45 artışla 10.378,10 seviyesinde seyrediyor. Dolar/TL 40,1790‘a çıkarken, altının gramı 4 bin 331 liradan satıldı.
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans