Dolar TL: Zayıf göstergeler tempoyu düşürür
Geçmiş geleceğin aynasıdır: dolar TL karşısında yeterli tempoda değilse bu aynayı kullanma şeklinden kaynaklıdır. Sebebi yanlış yerde aramak sonucu irrasyonel bakışla çözmeye iter. Halbuki geçmiş yüksek dalgalara bakılırsa öncesinde gelen işaretlerin benzer olduğu görülecektir: tekrarlayan bakış açısını neden günlük olaylara kurban etmeye mecbur bırakılan yorum paketleri vardır? Bunu gelecek nesiller adına da düşünmek gerekir. Miras değerli olmayacaksa elbette bu kaygı güdülmez. Geçmiş çizgide kalırsak: reel kayıp devam edecektir, hatta şiddetlenecektir. Sebebi de göstergelerin duruşundan, aldığı değerlerden kaynaklıdır.
Şubat 2009: 6 aylık reel getiri %36
Grafik okuma şekli sonucu belirliyor. Bu tarihten geriye gidince görülecektir: göstergeler ve kur hareketleri arasında ilk bakışta yakalanamayacak uyumsuzluklar vardı. Kısaca uyumsuzluk diyebiliriz ama katmanlı halde bunu incelemek gerekliydi çünkü tarihin her döneminde benzer görüntüler oluşmuştur ve oluşacaktır.
Standart bakışla göstergelere baktığımızda o dönem için zayıflık söz konusu idi: ancak fiyat hareketleri daha zayıf gelişmekte idi. Kıyaslayınca uyumsuzluğun yönü netleşmekte idi: beklenti aksine pozitif uyumsuzluk fiyatların aşağı gidişini sınırlamayı hızlandırmıştı. Hızlanma sonucu da dönüş gelmişti: fiyatları yukarı giderken elbette göstergelerde değer artışı görülecekti. Ancak sebebi öncesindeki uyumsuzluk olarak tespit edilmeliydi.
Benzer yapılanmayı geçmişten de doğrulayabiliyoruz: 2001 yaz döneminde %45 – %50 arasında görülen 6 aylık reel getiriler de benzer grafik bazlı uyumsuzluk kaynaklı idi.
Nisan 2001 sonu, 3 aylık reel getiri % 51 idi. Yine aynı zaman skalasında reel getiri %30 üstünü tekrarlamıştı: Kasım 2008, aralık 2021.
Uyumsuzluk hikayesinin derin analizi üzerinden bu sonuçları tespit etmek mümkün ise, neden tekrarlanmayacağını düşünmeyelim?
Tersi olarak da “negatif uyumsuzluk” gerçeği vardır. Ocak ve şubat aylarında %20 üstü reel kayıplar yaşanmıştı (2002). Elbette bunda enflasyonun gecikmeli bozucu etkisi de söz konusu idi.
Aylık eğilim: Tarihsel yükseliş temposu sınırlıyor
– reel kazanç döngülerine bakınca halen yetersiz kayıplar olduğunu görebiliyoruz
– geçmişin reel kazanç döngüsü zirveye ulaşmamış haldedir
– bu durumda dolar yönlü hamle beklemek zorlayıcı karardır