BIST 100 dışı şirketler: göz ardı edilmeyecek yeni dengeler
BIST 100 dışı şirketler son 1 yılda %15, 2025’te %9, son 6 ayda %14, son 3 ayda %11, son 1 ayda %2 getiri sağladılar. Ana endeks BIST 100 ise, bu dönemlerin hiçbirinde pozitif getiri sağlayamadı. Hatta, BIST 100 için geçmiş performans, süre uzadıkça daha derin negatif getiri sağlamıştır. Bu farktaki sebeplerin en önemlisi BIST 100 dışı hisselerin ağırlıklı dağılımının daha dengeli gelişebilmesidir: 400 üstündeki hisse sepetinde, endeks üzerinde ağırlığı %1 üstünde olan 10 hisse olduğu için, getiri üzerine mühendislik için tasarım yapmak için alan daha esnektir.
Para giriş çıkışları üzerine döngüsel model kurmak için de yatırım fonlarına bakılabilir. Hatta medya akımları üzerinden model kurarak, fonların ne yönde hareket edebileceği üzerine de çalışılabilir. Model tasarımını belirleyecek esneklik yatırım fonlarını da derecelendirecek şekilde geliştirilebilir. Sonuçta, aracılık ve portföy yöneticiliğinde komisyonların ciddi gelir kaynağı olduğunu unutmamak gerekir. Bazı yatırım fonlarının önemli kırılımların sonrasında benzer davranışta olması da ayrı değerlendirme konusu olmalıdır.
Mart kırılımı: dalgalanmayla gelen olasılık dünyası
Hisselerin, fonların ve portföylerin grafiklerini incelersek mart ayındaki kırılımın ortalamalar üzerindeki yükseliş stresini azalttığını görüyoruz. Stresin azalma derecesi vade uzadıkça belirgindir: 200 günlük ortalamadaki düzeltmenin önemi, 100 günlüğü göre doğrusal olmayan şekilde daha etkilidir (2 misli etkiden fazlasıdır). Daha ufak pencereden bakarsak da benzer durumdur: 50 günlük ortalamadaki hareketlenme, 10 günlüğe göre 5 mislinden fazla önemsenmelidir.
Ortalamaların seviyesi önemli olsa da esas ölçü getiri odaklı olmalıdır: ortalamadaki hareket hızına bakmak kritik önemdedir. Bir vaka üzerinden gidersek: Mart 2025 ortasına doğru ilerlerken büyük ve küçük ortalamaların pozitif ivmelendiğini (sabit hızdan, artan hıza geçiş) grafiklerden okuyabiliriz. O halde bu durumu alarm veya uyarıcı gösterge olarak görebiliriz.
Kırılım gerçekleşmeden yeterince önce, risk iştahında sönme, hatta hızlı sönme bekleyebilirdik. Sebep gerçek de spekülatif de olabilirdi. Apayrı modellerin önünü açan gelişmeleri ıskalamamak gerekir.
BIST 100 dışı şirketler: ortalamalar yataya döndükçe risk iştahı artacaktır
– mart kırılımı öncesinde ortalamaların yükselişi hızlandığı için risk iştahını kesecek düşüş ihtimali artmıştı
– geçmişte göre daha yüksek olan ihtimal düşüşle sıfıra inmeye başladı
– son durumda takip edilebilecek ölçülerden biri yine ortalamalar üzerinden kurulabilir
– 72/144 oranı küçüldükçe tekrar iştah artışı beklenebilir
– genel eğilimde, XU100 karşısında göstergeler daha sağlıklı görünmektedir.