Varlık Fonu Nedir, Ne Değildir?

Son günlerde aniden Türkiye’nin en büyük kamu şirketlerini bünyesine dahil ederek ülkenin gündemine oturan ‘Varlık Fonu’ meselesine bir değinmek ve merak edilen 5 soruya cevap vererek sizleri bilgilendirmek istedik.

1- Varlık Fonu Nedir?

– 26 Ağustos 2016 tarihinde yasal zemini düzenlenen Varlık Fonu, çeşitli finansal varlıklara yatırım yaparak gelir artırılma amacıyla, devletin sahipliği ve yönetimi altında çalışan fonlar olarak adlandırılır. 50 milyon sermayeyle kurulan ve finansmanı Özelleştirme İdaresi tarafından karşılanan Varlık Fonu’nun esas amacı ise ekonominin konjonktürel etkilerden kurtarılarak, Türkiye’nin büyümesini hızlandırmak ve gelecek kuşaklara daha sağlıklı bir yapı bırakabilmek.

2 – Bünyesinde Bulunan Şirketler Hangileri?

– Dün Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayınlanan kararla yönetim kurulu üyeleri belirlenen Varlık Fonu’nun bugün ise sorumlu olacağı şirketler belirlendi. Daha önce hazine bünyesinde bulunan hisselerinin Varlık Fonu’na devredilmesiyle gerçekleştirilen işlemde tam 11 büyük kamu şirketi bundan böyle fon bünyesinde idare edilecek. Bunlar; Türkiye Petrolleri A.O, Ziraat Bankası, Halk Bankası, PTT, Türk Telekom, Borsa İstanbul, THY, BOTAŞ, Türksat, Çaykur, Eti Maden İşletmeleri. Bu kurumların bünyelerinde yer alan kamu hisseleri Varlık Fonu’na aktarılarak daha burada daha verimli bir şekilde idare edilmesi amaçlanacak. Bu arada Varlık Fonu ve iştiraklerinin kurumlar vergisinden muaf tutulacağını belirtelim.

3 – Varlık Fonu Neler Yapabilecek?

Türkiye Varlık Fonu adına gerçekleştirilebilecek işlemler şöyledir:

– Yerli ve yabancı şirketlerin hisse senetleri, Türkiye’de kurulan ihraççılara ait payların alınıp satılması,
– Yabancı kamu, özel sektör ve kamu borçlanma araçları ve ihraççı paylarının alınıp satılması,
– Vadeli mevduat ve katılma işlemlerinin yapılması,
– Hazine taşınmazları ve mevduat sertifikaları, altın ve diğer kıymetli madenler ile bu madenlere dayalı olarak ihraç edilen sermaye piyasası araçlarının alım-satım işlemelerinin yapılması,
– Fon katılma payları, repo ve ters repo işlemleri kira sertifikaları, gayrimenkul sertifikaları, varantlar ve sertifikalar, Takasbank para piyasası işlemleri, ürev araç işlemlerinin nakit teminatları ve primleri, özel tasarlanmış yabancı yatırım araçları ve ikraz iştirak senetleriyle ilgili işlemlerinin yapılması,
– Ulusal yatırımlar ile uluslararası alanlarda diğer devletler ve yabancı şirketler tarafından yapılacak yatırımlara iştirak ve bunlarla sınırlı olmamak üzere diğer yatırım araçları işlemlerine girilmesi.

4 – Varlık Fonu’nun Hedefleri Nedir ve Denetimi Nasıl Olacak?

– Varlık Fonu’nun hedefleriyle alakalı Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi yaptığı açıklamayla; 200 Milyar Dolar’lık bir fon büyüklüğüne ulaşılmasını amaçladıklarını ve denetimin de tam olarak belli olmamak üzere uluslararası denetim şirketleri aracılığıyla yapılacağını belirtti.

5 – Dünyadaki Örnekleri Neler?

– Dünyada 40’tan fazla ülkede 80’e yakın varlık fonu bulunurken bunların en büyük örneği ise 885 Milyar Dolar’lık fon büyüklüğüyle Norveç Varlık Fonu’dur. Nestle, Microsoft, Apple gibi şirketlerde yatırımları bulunan bu fonun denetimi ise Norveç Maliye Bakanlığı’nda bulunuyor ve dünyanın önemli şehirlerinde ofisleri mevcuttur.

İkinci sırada ise 813 Milyar Dolar’lık Çin Yatırım Şirketi Fonu var. Yatırımlarının %46’sı ABD’de bulunan bu fon emtia dışı yatırımlarıyla öne çıkmaktadır.