Dün yabancı bir dostumla Georgo Soros’un önerdiği bir restoranda püro-viski-havyar takılıyoruz. Lafa bu sene nasıl bok gibi para kazanacağımızdan girdik, bir baktık…Ukrayna Krizi’ne gelmişiz. “Ahh” dedi dostum— kendisi tahmin ettiğiniz gibi “eski” istihbarat ajanı, şimdi gazetecidir—“Türkiye’de yatırım yapacak piyasa olsa donuma kadar şortlar, İsviçre Alpleri’nde emekli olurdum.
İlginç bir noktaya değindi: “Putin’in derdi Ukrayna’yı işgal etmek değil”. “Amaç çok, çok uzun süre Ukrayna gerginliğini en yüksek noktada tutup, enerji fiyatlarının zirvede kalmasını sağlamak”. Düşününce çok mantıklı. Ukrayna’yı işgal etse, ağır yaptırımlar yiyecek. En az o kadar kötü bir gelişme de NATO’nun Polonya’dan, Finlandiya ve Romanya’ya kadar sınırına ağır silah ve asker yığması olacak. Eğer maksat Batı bloğuna darbe vurmaksa, Brent’i bir yıl $100/varilin üstünde tut, enflasyona alışık olmayan ahali demokrasiden çıkıp faşizme dönsün.
Yapabilir mi? Yapabilir. OPEC’de fazla atıl kapasite yok. Tüm dünyada atıl kapasite düşük, çünkü artık petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerine/yatırımlarına kaynak bulmanın sermaye maliyeti arttı. Malum, yeşile dönüyoruz. Ek olarak, ABD kayak üreticileri geçen yıllarda sıkça yaşanan balon-çöküş döngüsünden ders alıp üretim maksimizasyonundan kar maksimizasyonuna döndüler. Yani, bir-2 yıl vadede global arza fazla katkı yapmazlar.
Doğal gaz daha da beter. Avrupa tamamen Rusya’nın elinde oyuncak. Asya tüm tankerle taşınan LNG’yi emiyor, o kesitte de tanker ve sıvılaştırma tesisi darlığı var.
Biraz önce Bloomberg’de “$100 Oil Threatens to Compound World Economy’s Inflation Shock” başlıklı bir analiz okudum. Size o kaynaktan da yararlanarak yıl boyunca $100/varil veya üstünde seyredecek petrol fiyatının yan etkilerini anlatıvereyim sıcak sıcak.
Öncelikle, Fed çok zor durumda kalacak. Geleneksel olarak petrol fiyatında artış bir “arz şokudur”, para politikası ile tepki vermek, yani artan enflasyona ilaç olarak faiz artırmak gerekmez. Fakat, bu kez arz şoku zaten enflasyon alevi harıl harıl yanarken vuruyor. Batı eskisi kadar petrole bağımı olmasa da, yine de enerji fiyatlarında kalcı bir artış tüketicinin belini kıracak. Ücret baskıları zaten yükseliyor, bir de petrolden dolayı zam talepleri coşarsa, Fed ABD’yi resesyona sokmadan enflasyonu kontrol altına alamaz.
Yazının devamı için TIKLAYINIZ!