Ödemeler Dengesi – Mart
Ödemeler dengesi istatistiklerine göre cari işlemler açığı, Mart’ta bir önceki yılın aynı ayına göre 2.214 milyon USD azalarak 3,329 milyon USD’ye gerilemiş ve bunun sonucunda on iki aylık dönemde 36.192 milyon USD olarak gerçekleşmiştir (önceki 37.876). Öncü ticaret verileri ışığında, Şeker Yatırım olarak Mart’ta 3,3 milyar USD cari açık beklentimize paralel bir veri geldiğini söyleyebiliriz (piyasa beklentisi 3,6 milyar USD). Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 1,4 milyar USD azalarak 2,96 milyar USD’ye gerilemiştir. Aynı dönemde hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 374 milyon USD artarak 767 milyon USD ye yükselmiştir. Hem dış ticaret açığındaki azalma hem de hizmetler dengesindeki toparlanmanın bileşik etkisiyle Cari İşlemler Açığı düşüş eğiliminde.
Altın ve enerji hariç cari işlemler dengesinde bir önceki yılın Mart ayında 1,6 milyar USD açık verilirken, bu yıl açık 319 milyon USD’ye gerilemiştir. Özellikle ertelenen yatırım ve tüketim kalemlerindeki talep toparlanması ile birlikte, altın ve enerji hariç cari açığın ikinci çeyrekte yukarı yönlü hareket edeceğini tahmin ediyoruz. Küresel emtia fiyatlarındaki yükselişe paralel olarak Türk Lirasında yaşanan değer kaybı, altın ve enerji hariç cari işlemler dengesi ile genel cari denge arasındaki farkın açılmasına neden olmaktadır. Bununla birlikte hizmetler dengesinde özellikle seyahatten kaynaklanan net gelirler 228 milyon USD artmıştır. Son dönemde yaşanan vaka sayılarındaki artış ve seyahat kısıtlamaları ile birlikte hizmetler dengesindeki gerilemenin Haziran’a kadar devam edeceğini tahmin ediyoruz. Mayıs sonrası normalleşmenin başlaması ile birlikte, ikinci çeyrek hizmetler dengesinde kayda değer iyileşme bekliyoruz.
Finans hesabındaki gelişmeler incelendiğinde, doğrudan yatırımlardaki net giriş 363 milyon USD seviyesine gerilemiştir (önceki ay 714 milyon USD). Portföy yatırımlarında ise önceki aya (273 milyon USD giriş) kıyasla sert gerileme yaşanmış, portföy yatırımları 5,7 milyar USD net çıkış kaydetmiştir. Yurtdışı yerleşikler hisse senedi tarafında 1.033 milyon USD ve devlet iç borçlanma senetlerinde 915 milyon USD net satış gerçekleştirmişlerdir. Yurtdışından sağlanan krediler hesabında bankalar 374 milyon USD ve diğer sektörler 202 milyon USD net kredi kullanımı gerçekleştirirken, hükümet 136 milyon USD net geri ödeme yapmıştır.
Cari işlemler açığının nasıl finanse edildiğine baktığımızda, finansman kalitesinde toparlanma başlamış gibi görünüyor. Özellikle artan riskler ve düşük getiri nedeniyle sıcak para da diyebileceğimiz portföy yatırımları 2020 son çeyreğine kadar sert çıkış yaşamıştır. Getiri oranındaki yükseliş (faiz artışı) ve küresel risk iştahındaki toparlanmayla birlikte, 2020 son çeyreğinden itibaren özellikle hisse senedi ve devlet iç borçlanma senetlerinde kayda değer giriş yaşanmıştır. Son dönemde ekonomi yönetiminde yapılan değişiklikler ile birlikte risk iştahı gerilemiş ve portföy yatırımları ivme kaybetmiştir. Fakat 12 aylık trend incelendiğinde, ana eğilim sermaye girişini destekler niteliktedir.
Özet olarak, Mart ayında cari işlemler dengesi 3,3 milyar USD açık vererek önceki yıla göre kayda değer ölçüde gerilemiştir (2020 Mart 5,4 milyar USD). Küresel risk iştahındaki toparlanma, varlık fiyatlarını yükselterek cari açık üzerinde negatif etki yaratmaya devam etmektedir. Cari açığın finansman kalitesinde kısa vadeli yatırımların ağırlığı devam ederken, uzun vadeli girişlerde hafif toparlanma başlamıştır (pozitife dönüldü). Küresel enflasyon görünümündeki toparlanmanın yarattığı oynaklık sonucu artan riskler, kısa vadeli sermaye çıkışına neden olsa da bu etkinin geçici olacağını öngörüyoruz. Kur seviyelerindeki yeni dengelenmenin sonucu olarak cari işlemler dengesinde baz etkisi kaynaklı yükselişlerin, kur etkisi kaynaklı sınırlanacağını öngörüyoruz. Yılsonu tahminimizi (32 milyar USD cari açık) korumakla birlikte, TCMB başkanı değişikliği sonrası para ve kur politikasında değişiklik olması durumunda, yeni denge seviyelerine bağlı olarak tahminlerimizde revizyona gidebileceğimizi belirtmek isteriz.
Rapor için tıklayın.
Kaynak: Şeker Yatırım Ekonomi Raporları