Ocak 2020 Enflasyonu
Ocak ayı TÜFE enflasyonu %1,06’lık medyan piyasa beklentisi ve bizim %1,05’lik beklentimizin üzerinde %1,35 seviyesinde gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayında aylık enflasyon %1,06 olduğundan, bu rakamla yıllık TÜFE enflasyonu %11,8’den %12,2’ye yükseldi. Yİ-ÜFE enflasyonu da aylık %1,84’lük gerçekleşme sonucunda yıllık bazda %7,4’ten %8,8’e yükseldi.
Ocak enflasyonunu etkileyen temel faktörler
• Gıda enflasyonu; sebze-meyve fiyatlarındaki yüksek oranlı artışlara bağlı olarak, enflasyon tahminimizde gıda kalemi kaynaklı yukarı yönlü bir risk olabileceğini belirtmiştik. Gerçekten de, bizim aylık %3,8 arttığını öngördüğümüz gıda fiyatlarındaki artış oranının %4,7 olarak açıklanması, tahminimizdeki sapmayı büyük ölçüde açıklıyor. Ancak, geçen yılın yüksek bazı (%6,4) nedeniyle, yıllık gıda enflasyonu %10,9’dan %9,0’a geriledi.
• Bunun dışında, fiyatlama davranışlarının bir yansıması olarak, aylık hizmet enflasyonu da %2,0 gerçekleşmeyle, beklentileri aşan TÜFE enflasyonunun diğer önemli belirleyicisi oldu. Aslında hizmet enflasyonu, geçen yıldan kalan yüksek baz (Ocak 2019: %2,1) nedeniyle, yıllık bazda hafif geriledi. Ancak %2,0’lik aylık artışın, tarihsel ortalamaların çok üzerinde olduğunu belirtmek gerekiyor; örneğin Ocak ayı özelinde 2014-2018 arasındaki 5 yıllık ortalama %1,2 olarak gerçekleşmişti. Bu da fiyatlama davranışlarının katılığını koruduğuna işaret ediyor olabilir ki, bu önümüzdeki dönemde dezenflasyon sürecinin önündeki en önemli engeli oluşturabilir.
• Dayanıklı mal grubunda aylık enflasyon -%0,9 seviyesinde gerçekleşerek, manşet enflasyonu aşağı çeken faktörlerden biri oldu. Bu düşüşün ana nedeni de, sene başındaki vergi indirimi (KDV’de %18’den %8’e) sonrası mobilya fiyatlarında görülen %6,3’lük düşüş oldu. Bu indirimin manşet enflasyonu yaklaşık %0,2 puan kadar aşağı çektiğini hesaplıyoruz.
• Giyim kalemi enflasyonu da sezonluk indirimler nedeniyle -%6,8 olarak gerçekleşti, ancak bu rakam geçen yılın aynı ayındaki %8,1’lik düşüşün altında kaldı.
• Çekirdek TÜFE (C grubu) enflasyonunun, yıllık bazda %9,8’den %9,9’a yükseldiği görülüyor; hizmet enflasyonu ve çekirdek mal enflasyonu hafif gerilediyse de, hizmet grubunun ağırlığının yükselmesi bu artışta etkili olmuş görünüyor.