Haftalık Borsa Yorumları – (4-8 Ekim 2021)

Borsalarda güç kaybı görülürken ABD ve Almanya borsalarında kâr satışlarıyla birlikte önemli destek noktaları test ediliyor.

Bu durum Borsa İstanbul’a da baskı yapmaya başladı. Piyasaların seyri açısından ekonomik veriler yakından izleniyor. Özellikle 8 Ekim Cuma günü açıklanacak ABD eylül tarım dışı istihdam verileri iç ve dış piyasalar açısından önemli. ABD Merkez Bankası (Fed) para politikası için istihdam ve enflasyon öncelikli veriler arasında. Eylül tarım dışı istihdam artışı 500 bin bekleniyor. Fed toplantısı Kasım’ın ilk haftasında. Geçen hafta açıklanan ABD haftalık işsizlik başvuruları art arda üç haftadır yükselirken küresel ekonomide enflasyon kaygıları artıyor. Almanya’da enflasyon verileri (TÜFE) rekor kırarak % 4.1 oldu. Fed Başkanı Powell’ın geçen haftaki “Enflasyonun hala hafiflemesini bekliyoruz, gelecek yılın ilk yarısında enflasyonda biraz rahatlama bekliyoruz, tam istihdamdan çok uzaktayız” açıklamaları oldukça dikkat çekici. Enflasyondaki “geçici” ifadesinin artık inandırıcılığı zayıflamaya başladı. Özellikle gıda ve enerji emtialarındaki (doğal gaz, petrol) fiyat artışları enflasyon endişelerini besliyor. Bunlara ek olarak ABD tarım dışı istihdamı beklentileri aşarsa tahvil alımlarının azaltılması olasılığı artar. Zaten Fed Başkanı Kasım ayını işaret etmişti. Fakat son dönem açıklanan ekonomik verilerdeki zayıflama ile istihdamın beklentilerin altında kalması durumu birleşirse bu defa varlık alımlarının azatlımı olasılığı tartışılmaya açılır.

İç piyasalar bugün açıklanacak eylül enflasyon verilerini bekliyor. Yükselen enflasyona rağmen sıkı para politikasını değiştiren TCMB için önümüzdeki toplantılarda faiz indirim beklentileri korunuyor. Bu açıdan bakınca faiz kararları için enflasyon eskisi kadar referans olma özelliği taşımıyor. Dolayısıyla enflasyonun beklentilerden yüksek veya düşük gelmesi piyasalar üzerinde öncekilere nazaran daha derin etkiler bırakmayabilir. Ekonomi yönetimi, faiz düşüşü ile TL’nin değer kaybı ve bunun ihracat ile büyüme üzerindeki etkileri daha çok benimsenmiş durumda. Kur artışının ithalat kısıcı ve cari açığı azaltıcı yönde etkileri var. Ancak ağırlıklı olarak ara mal ithalatına dayalı yapı nedeniyle Türkiye için bunun ne ölçüde işlerlik kazanacağı tartışılır. Ekonomide büyümenin öne çıkarılması nedeniyle kur geçişkenliğiyle birlikte enflasyon hedeflerine ulaşmak eskiye göre daha çok zaman alacak.

TCMB’nin faiz indirimi yaptığı 24 Eylül haftasında yabancılar tahvil bonoda 415 milyon dolar satış yaptılar. Bu rakam son altı ayın en büyük satışı olarak görüldü. Hisse senetlerinde ise 35 milyon dolar alımdalar. Bu veriler yabancı yatırımcıların faiz kararına ilişkin bir sinyal olarak kabul edilebilir. Hisse senetlerinde ise yabancı payı düşüş eğiliminde, yüzde 42’nin altına gerilemiş durumda. Diğer yandan 24 Eylül ile biten haftada TCMB brüt rezervleri, 120.7 milyar dolardan 122 milyar dolara yükselirken bankalardaki yurtiçi yerliklerin yabancı para mevduatı 2 milyar dolara yakın gerileyerek 235 milyar dolar çekildi. Rezerv artışı ve banka mevduatlarındaki gerileme bir ölçüde döviz kurlarını aşağıya çekecek gelişmeler olabilirdi. Döviz kurlarının seyri konusunda faiz değişimleri de oldukça önemli bir parametre.

Enerji krizi ve enerji fiyatları gündemde ilk sıralarda yer alıyor. Maliyet enflasyonu (arz) açısından oldukça önemli görülen doğal gaz ve petrol fiyatlarındaki yükseliş hareketi korunmakla birlikte biraz ivme kaybetmeye başladı. Enerji krizi daha çok İngiltere ve Çin ile anılıyordu. Ancak artan doğalgaz ve elektrik fiyatlarının Avrupa’nın en büyük, dünyanın ikinci büyük gıda ihracatçısı Hollanda’da seraların küçülmesine veya kapanmasına yol açtığı bildiriliyor. Hatırlanırsa elektrik kesintileri nedeniyle Çin’de Apple ve Tesla’nın da bulunduğu bir çok fabrika üretimi durdurmuştu. Pandemi sonrası ekonomideki canlanma ile artan talebe arz artışının uyum sağlayamaması temel olarak görülürken yaklaşan kış nedeniyle sorunun kısa sürede çözümü biraz zor görülüyor. Piyasalarda iyimserliği koruma çabası sürmekle birlikte daha temkinli bir görünümden söz etmek mümkün.