Piyasalarda olumlu hava yerini daha temkinli bir görünüme bıraktı.
Koronavirüsün (Kovid-19) B.1.1.529 olarak isimlendirilen yeni bir varyantı nedeniyle kısıtlama haberlerinin gündeme gelmesi piyasaları gerdi. Mutasyon haberi borsaları zirvede yakaladı. Bu açıdan en çok tepki veren yatırım araçlarından biri de borsalar oldu. Borsa İstanbul’da havayolları şirketleri başta olmak üzere sert satışlar görülürken haftanın son günü yüzde 2.35 düşüş gösterdi. Almanya ve ABD borsalarında da düşüş vardı. Birkaç aydır Koronavirüs ile ilgili artan vaka sayıları ve buna bağlı olarak kısıtlama haberleri vardı. Çin, Rusya ve son olarak da Almanya, Hollanda ve Belçika’dan ardı ardına bu yönde haberler geliyordu. Vaka sayısı artsa da vefat sayısı artmayınca piyasalarda bu konuda bir duyarsızlık hakimdi. Son olarak İngiltere’nin altı Afrika ülkesini, Kovid-19 salgınıyla mücadele kapsamında oluşturduğu seyahat listesinde kırmızı listeye alması duyarlılığı artırdı. Sorun ciddiyet kazanırken piyasalar bu gelişmeyi borsalar için kâr satışı, petrol ve diğer yatırım araçları için de düzeltme gerekçesi olarak gördü. Bu durumun bir diğer yansıması ABD Merkez Bankası (Fed) para politikasının değişim olasılıklarını gündeme getirmesiydi. Enflasyon rekoru ve istihdam verilerinin oldukça iyi gelmesi Fed’in 2022 yılında varlık alımlarını bitirip birkaç defa faiz artırabileceği tahminlerini kuvvetlendirmişti. Hatta varlık alımlarının azaltılma kararının verildiği Kasım başındaki toplantıda üyeler, Fed’in faiz artırımı konusunda 2022 yılında beklenenden daha hızlı davranabileceği yönünde görüş bildirmişlerdi. Ancak Cuma günü itibariyle piyasalar, yeni koronavirüs varyantı endişeleriyle beraber Fed’in faizleri artırmakta hızlı olmayabileceğini fiyatlamaya başladı. Borsalardaki düşüşler, petrol fiyatındaki ve ABD tahvil faiz oranlarındaki gerilemeler bu beklentinin sonucu. Koronavirüs’ün ilk günleri olan 2020 yılının Mart ayındaki panik havası henüz yok. Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ ve Moderna’dan gelen açıklamalar gerilimi azalttı.
TCMB’nin son toplantıda faiz indirimine gitmesi ve ardından Aralık toplantısı için de yeni faiz indirim sinyali vermesi daha sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın TCMB faiz politikasına destek veren konuşması kayda değer. Hatırlanırsa TCMB faiz politikasında enflasyon yerine cari fazlayı önceliklendirdiğini daha açıklamıştı. TL’nin değer kaybı, artan ihracat ve buna bağlı olarak cari fazla ve bu durumun döviz kurlarında baskı yapmasıyla enflasyonun düşmesi hedefi öne çıkarıldı. Bu gelişmelerin sonucu olarak TL’nin değer kaybında ivmelenme ve döviz kurlarında yeni zirveler oluştu. Son olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan Cuma akşamı İzmir’de bir açılışta yaptığı konuşmada ” faizler düşecek” açıklamasında bulundu. Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Nureddin Nebati’den de faiz indirimlerinin devam edeceğine yönelik mesajlar geldi. En azından bir süre, düşük faiz, yüksek kur yeni politika olarak korunacak gibi görünüyor.
Enflasyon verileri 3 Kasım Cuma günü açıklanacak. Döviz kurlarındaki yükselişin ardından kur geçişkenliğine bağlı olarak tahminde bulunmak zorlaştı. Beklentiler % 3-4 civarında. Tahmin yönünden aynı şeyler Aralık enflasyonu için de geçerli. Ayrıca akaryakıt zamları yine enflasyon artışına yansıyabilecek gelişmelerden biri. TCMB faiz kararlarının enflasyon ile ilgisi kalmadı. Diğer yandan Türkiye 3.Çeyrek büyüme verisi (GSYH) 30 Kasım Salı günü açıklanacak. Beklenti % 8 civarında yoğunlaşıyor. Dış ekonomik gündemde ise Cuma günü açıklanacak ABD kasım ayı tarım dışı istihdam verileri yakından izlenecek.
Koronavirüs’te yeni varyant haberleri sadece petrol fiyatı değil, kısıtlamaların ekonomiyi yavaşlatacağı beklentileriyle tarım, maden, enerji ve sanayi emtia fiyatlarında da düşüşe neden oldu. Piyasaların seyrinde bir süre mutasyona bağlı haber akışı etkili olacak gibi görünüyor. Varyantın çok etkili olmadığı yönündeki haberler iyimserliğin tekrar öne çıkmasına neden olabilir. Bu yönde ilk sinyaller geldi. Ancak Kovid-19’a bağlı kısıtlama ve kapanma haberlerinin devamının gelmesi gerginliğin devamına ve borsalardaki kâr satışlarının sürmesine neden olabilir. Dalgalı bir seyir görülebilir.