Nuri Sevgen – 10.01.2017
TL daha değer kaybeder mi?
Dolar daha nereye kadar yükselecek?
Neden böyle oluyor?
Son günlerde en çok duyulan sorular bunlar. Aslında cevap tamamen matematiksel. Elbette ki içinde beklentiler de var ama temelinde yatan matematik…
TL borçlanmak istediğinizde faiz oranı nedir? TCMB borç verme faiz oranı %8,5. TL libor oranı da yaklaşık %9. Biz %9’u baz alalım.
TL borçlanmak demek gidip TL borç alıp onu dolara dönmek olarak da algılanabilir, direkt foreks piyasasında yüksek kaldıraçla Dolar/TL paritesinde long olmak da olabilir. Zira bu durumda da gecelik swap faizi ödersiniz ki bu da yaklaşık yukarıdaki oranlar kadardır. Tabii buna küçük yatırımcılardan itiraz gelecektir; “bu swap faizi çok düşük, biz daha yüksek ödüyoruz” diye. Ancak kurumsal bir fon ya da yatırım kuruluşu iseniz ve Londra merkezli iseniz, bu rakamlar hiç de bulunması zor oranlar değil.
Şimdi gelelim ikinci aşamaya; faiz oranı TL’den daha yüksek bir para biriminde yine foreks piyasasında short olursanız ne olur? O ülke parasının faiz oranını cebe atarsınız. Bu para birimi de (adı önemli değil, örnek değişmez) %14 faiz veriyorsa aradaki fark cebinize kalmaz mı?
Bu durum işin matemetik kısmı. Zira ilkokuldaki bir öğrenci bile %14 – %9 = %5 getiri olduğunu size söyleyebilir.
İşin bir de matematik dışı sebeplerle seçilecek ülke paraları kısmı var. Hangi parayı satıp hangi parayı alacağınız kısmında da bu sebepler devreye girer. Bunu da hikayesi olanı AL, hikayesi olmayan hatta olası riskleri yüksek olanı SAT şeklinde özetleyebiliriz.
Bir kere bu matematiği doğru yapıp, üzerine bir de spekülatif hareketi yakalanmışsa, trendi sonuna kadar sömürmek o traderin yeteneğine kalmıştır.
İşte 2009 sonrası dünyada moda olan ve bu modayı uygulamak için algoritmik yapıların kurulduğu sistem. Adına; Carry Trade deniyor. Hatırladınız mı?
Oyunu bozacak olan o paraların sahipleridir. Oyun bozulmadıkça mesleğe yeni başlayan herkesin ilk kuralı olan “Trend senin en iyi dostundur” felsefesi gereği herkes bu trende yani modaya uyacaktır.
İşin özeti bu…
Dr. Nuri SEVGEN
Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş.
Yatırım Danışmanlığı Müdürü