Ekonomi ve Finans Haberleri – (30.09.2021)

*Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya dönüşü uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin, Suriye konusunda Rusya’yla kararlaştırdığı her hususa bağlılığının sürdüğünü belirterek, bunlardan geri adımın söz konusu olmadığını bildirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye-ABD ilişkileri ve ABD Başkanı Joe Biden ile görüşme takvimine ilişkin, “Nasip olursa Roma’da görüşeceğiz. Glasgow’da da büyük ihtimalle görüşeceğiz. Demek ki hayra alamet bazı adımlar atılıyor” ifadelerini kullandı

*Bakan Varank, Avrupa Yeşil Mutabakatı Çalıştayı’nda konuştu
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, çelik üretiminin 2021 yılı sonunda 40 milyon ton seviyesini aşabileceğini belirterek, “Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise 7. büyük çelik üreticisi olan ülkemizin bu başarısını sürdürebilir kılmak asıl meselemiz. Pandemi de dahi kesintiye uğramayan ihracat başarımızı, yeni yatırımlarla daha da arttırmanın peşine düşmeliyiz. Uluslararası gelişmeleri yakından takip ederek yatırımcılarımızın öncelikleri doğrultusunda yatırım teşvik sistemimizde gerekli değişiklikleri hayata geçiriyoruzAvrupa İmar ve Kalkınma Bankası ile ‘Türkiye’nin Sıfır Karbonlu Çelik Üretimi Yol Haritası’ projesini başlattık” dedi

*Bakan Bilgin ile işçi ve işveren sendikaları genel başkanlarından aşılanma çağrısı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu Genel Başkanı Ergün Atalay, Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu Genel Başkanı Mahmut Arslan ve Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol vatandaşlara aşılanma çağrısı yaptı. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, ortak çağrıda 1,5 yılı aşkın süredir içinde bulunulan salgının sonuna yaklaşıldığı, geride kalan zor günlerde maske, mesafe ve hijyen kurallarına uyarak hep birlikte mücadele edildiği belirtildi

*Bakan Pakdemirli, İklim Değişikliklerinin Bitkisel Üretime Etkileri Toplantısı’nda açıklamalarda bulundu
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, “Türkiye genelinde 2021 yılında Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası kapsamında, 1,5 milyon alanda 905 milyon liralık ürünü sigortaladık. Bugüne kadar 14 bin 213 üreticimize kuraklık kapsamında 214 milyon lira hasar tazminatı ödedik” şeklinde konuştu

*Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Nebati, Yozgat’ta İş Dünyası Buluşması’nda konuştu
Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Nureddin Nebati, Türkiye’nin 2002 yılından bugüne kadar yüzde 5,1’lik büyüme yaşadığını belirterek, “Ondan önceki 3 yıl yüzde 0,9 bir büyüme. Aslında Türkiye büyümemiş. 19 yıldır aralıksız hiç nefes almaksızın, 2008-2009 yılındaki mortgage krizinden kaynaklı bir düşme ve geçen yılın ikinci çeyreğindeki negatif büyüme hariç sürekli büyüyen, koşuşturan, iştahlı bir ülke olarak büyümesine devam ediyor” ifadesini kullandı

*Merkez Bankası Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti yayımlandı
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti’nde, geçici etkilerin ortadan kalkmasıyla enflasyonun yeniden düşüş eğilimine dönmesini sağlayacak sıkılıktaki parasal duruşun; enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve finansal piyasa gelişmeleri bağlamında dışsal ve geçici oynaklıklara karşı önemli bir tampon işlevi göreceği belirtilerek, “Kurul, para politikasında fiyat istikrarı hedefi doğrultusunda finansal istikrara yönelik riskleri de gözeten bir yaklaşım sergilemeyi sürdürecektir. Enflasyonda son dönemde gözlenen yükselişte; gıda ve ithalat fiyatlarındaki artışlar ile tedarik süreçlerindeki aksaklıklar gibi arz yönlü unsurlar, yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışlar ve açılmaya bağlı talep gelişmeleri etkili olmaktadır. Bu etkilerin arızi unsurlardan kaynaklı olduğu değerlendirilmektedir” değerlendirmesinde bulunuldu

*Avro Bölgesi’nde işsizlik ağustosta geriledi
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), Avrupa Birliği (AB) ve Avro Bölgesi’nin ağustos ayı işsizlik verileringöre, AB’de de temmuz ayında yüzde 6,9 seviyesinde olan mevsimsellikten arındırılmış işsizlik, ağustosta yüzde 6,8’e düştü. Avro Bölgesi’nde de temmuzda yüzde 7,6 olan işsizlik, ağustosta yüzde 7,5’e geriledi. Ülke bazında bakıldığında işsizlik, ağustosta İspanya’da yüzde 14, Yunanistan’da yüzde 13,2, İtalya’da yüzde 9,3, Fransa’da yüzde 8 ve Almanya’da yüzde 3,6 olarak belirlendi

*AB, şirketlere kamu yardımına izin veren çerçevenin süresini uzatmaya hazırlanıyor
Avrupa Birliği (AB) Komisyonusalgında üye ülkelerin şirketlere kamu desteği sağlayabilmesi için hazırlanan Geçici Çerçeve süresinin Haziran 2022’ye kadar uzatılmasını teklif etti. Söz konusu çerçeve kapsamında şimdiye kadar üye ülkelerin 650’den fazla kamu yardımı talebinin AB Komisyonu tarafından onayladığı belirtilen açıklamada, böylece şirketlere 3 trilyon avrodan fazla destek verildiği bildirildi

*ABD ekonomisi ikinci çeyrekte yüzde 6,7 büyüdü
ABD Ticaret Bakanlığı, nisan-haziran dönemine ait Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verisine ilişkin nihai tahminleri açıkladı. Buna göre, ABD’de GSYH, yılın ikinci çeyreğinde yıllıklandırılmış olarak yüzde 6,7 arttı. Söz konusu dönemde GSYH verisinde yukarı yönlü revizyona gidilirken, piyasa beklentisi ekonominin ikinci çeyrekte yüzde 6,6 büyümesi yönündeydi

*Almanya’da yıllık enflasyon 1993’ten beri ilk kez yüzde 4’ün üzerinde
Almanya’da geçen ay yüzde 3,9 olan yıllık enflasyon, eylülde yüzde 4,1 olarak ölçüldü.Eylül ayında yükselen enerji fiyatları, ülkede enflasyonu neredeyse 28 yıl sonra ilk kez yüzde 4’ün üzerine çıkardı. Enflasyona ilişkin beklenti eylülde yüzde 4,2’ye yükselmesi yönündeydi. Enflasyon, 3 aydır Aralık 1993’ten beri en yüksek seviyede kalmaya devam ediyor. Ülkede enflasyon, aylık bazda ise değişmedi

*İngiltere’de 3 enerji şirketi daha iflas etti
İngiltere enerji denetim kuruluşu Ofgem, ülkede üç enerji şirketinin iflas ettiğini bildirdi. Enstroga, Igloo Energy ve Symbio Energy adlı şirketlerin faaliyetlerini durdurarak iflas bildiriminde bulundukları belirtildi. Açıklamada, 3 enerji şirketinin İngiliz piyasasında 230 bin kişiye hizmet verdiği ve toplam pazarın sadece yüzde 1’ini oluşturduğu kaydedildi

*Fransa’da enflasyon son 10 yılın en yükseğinde
Fransa’da ağustosta yüzde 2,4 olan yıllık enflasyon, enerji fiyatlarının etkisiyle eylülde yüzde 2,7’ye çıkarak, Aralık 2011’den bu yana yüksek seviyesine ulaştı. Ağustosta yüzde 2,4 olan AB uyumlu yıllık enflasyon eylülde 2,7’ye çıkarak tarihi seviyeyi gördü

*Çin’de kömüre bağımlı elektrik üretimi, artan küresel fiyatlar nedeniyle enerjide krize neden oluyor
Ülkede elektrik üretiminin yüzde 56’sı kömürle çalışan termik santrallerden sağlanıyor. Salgın sonrası ekonomik toparlanmanın hızlanmasıyla, dünya çapında termik santrallerde kullanılan kömür fiyatlarında yıllık yüzde 215’e varan artış görüldü. Çin’de hane ve işletmelere kesilen elektrik faturalarının belirli bir meblağı aşmasına izin verilmediğinden üreticiler fiyat artışını tüketiciye yansıtamıyor, zarar etmemek için elektrik arzını kısıtlama yoluna gidiyor

*Çin’deki enerji krizi küresel ekonomik sorunları daha da derinleştirebilir
Elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 60,8’ini kömürden sağlayan Çin’in enerji sektöründeki sorunlarda, özellikle kömür arzındaki yetersizlik ve rekor seviyeye ulaşan fiyatlar önemli rol oynuyor. IEA verilerine göre, dünyanın en büyük ikinci petrol tüketicisi konumunda bulunan Çin, aynı zamanda küresel elektrikli araç batarya üretim kapasitesinin yüzde 70’ine ev sahipliği yapıyor. Salgın sonrası toparlanma Çin’de alüminyum, demir, çelik gibi enerji yoğun ağır sanayi sektörlerine olan talebi de artırırken, bu sektörler ağırlıklı olarak kömürden üretilen elektriği tüketiyor

*Avrupa’da doğal gaz fiyatları rekor tazeledi
Avrupa’da vadeli kontratlarda doğal gaz fiyatları megavatsaat başına 92,5 avroya yükselerek rekor tazeledi. Salgına yönelik kısıtların gevşetilmeye başlaması, aşırı sıcak ve soğuk hava nedeniyle elektrik ve doğal gaz tüketiminin artması karşısında arzın yetersiz kalması doğal gaz fiyatlarının artmasına yol açıyor

*Türkiye-EFTA serbest ticaret anlaşması yarın yürürlüğe girecek
İsviçre, Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn ülkeleriyle yenilenerek yürürlüğe girecek STA’ya mal ticareti ve gümrük vergilerinin yanında hizmet ticaretine ilişkin kural ve taahhütler de dahil edildi. Bu kapsamda, kara yolu taşımacılığında kotalar kaldırılırken, taşımacıların yüksek ve ayrımcı ücretlendirmeye tabi tutulmalarının da önüne geçildi. DEİK Türkiye-İsviçre İş Konseyi Başkanı Yılmaz Yıldız, “Anlaşmada sağlık, yaşlı bakımı ve turizm alanlarında iki ülke arasındaki hareketliliği artıracak düzenlemeler dikkat çekici. Yenilenen anlaşmanın İsviçre ile ticaret hacmimize çok olumlu etkisi olacağını düşünüyoruz” diye konuştu

*Dış ticaret istatistikleri
Türkiye’nin ihracatı ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 51,9 artarak 18 milyar 916 milyon dolar, ithalat yüzde 23,6 artışla 23 milyar 175 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı, ağustosta yüzde 32,4 azalışla 4 milyar 259 milyon dolara gerilerken, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 81,6’ya yükseldi. Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı, geçen ay 354 milyon dolar olarak gerçekleşirken, enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 91,8 olarak kayıtlara geçti

*Merkez Bankası rezervleri 122 milyar dolar oldu
TCMB tarafından Haftalık Para ve Banka İstatistiklerine göre, 24 Eylül’de Merkez Bankası brüt döviz rezervleri 1 milyar 420 milyon dolar artışla 82 milyar 840 milyon dolara çıktı. Brüt döviz rezervleri, 17 Eylül’de 81 milyar 420 milyon dolar seviyesindeydi. Söz konusu dönemde altın rezervleri, 162 milyon dolar azalarak 39 milyar 367 milyon dolardan 39 milyar 205 milyon dolara geriledi. Böylece Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 24 Eylül haftasında bir önceki haftaya kıyasla 1 milyar 257 milyon dolar artışla 120 milyar 787 milyon dolardan 122 milyar 44 milyon dolara çıktı

*Bankacılık sektörünün mevduatı ve kredi hacmi arttı
Bankacılık sektörünün toplam mevduatı, 24 Eylül haftasında yaklaşık 70,9 milyar lira artarak 4 trilyon 190 milyar liraya yükseldi. Sektörün mevduatı 4 trilyon 190 milyar lira, kredi hacmi ise 3 trilyon 884,3 milyar lira oldu. Sektörün kredi hacmi de, 24 Eylül itibarıyla bir önceki haftaya kıyasla 47 milyar 702 milyon lira artarak 4 trilyon 8 milyar 722 milyon liraya yükseldi

*Yurt dışında yerleşiklerin hisse senedi, DİBS ve ŞBS stoku
Yurt dışında yerleşik kişiler, geçen hafta net 35,8 milyon dolarlık hisse senedi ve 8 milyon dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri alırken, 415,4 milyon dolarlık DİBS sattı

*Hazine ve Maliye Bakanlığı dış borç stoku verilerini açıkladı
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye’nin brüt dış borç stokunun 30 Haziran 2021 itibarıyla 446,4 milyar dolar, net dış borç stokunun ise 242,4 milyar dolar olarak gerçekleştiğini bildirdi. Hazine garantili dış borç stoku 15 milyar dolar, kamu net borç stoku da 1 trilyon 128,8 milyar lira olarak gerçekleşti

*MKK Elektronik Genel Kurul Sistemi Endonezya’da tanıtıldı
MKK Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Ekrem Arıkan, “MKK’nın Nisan 2020’de Endonezya merkezi saklama kuruluşu KSEI’ye yaptığı teknoloji ihracı ile yurt dışında kullanılmaya başlayan Elektronik Genel Kurul Sistemi (e-GKS), Endonezya’da bu yıl tüm fonksiyonlarıyla servis veriyor. e-GKS sonrasında geliştirdiğimiz ‘e-YKS+’ artık Türkiye’de şirketler tarafından yönetim kurulu ve komite toplantılarında ıslak imza yerine geçen e-imza kullanımı ile hızlı karar alma imkanıyla yaygın olarak kullanılmaya başladı” dedi

*Türkiye ile Malta kara para ve terörizmin finansmanına karşı iş birliği yapacak
Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) ile Malta Finansal İstihbarat Analiz Birimi (FIAU) arasında kara para aklama, bağlantılı öncül suçlar ve terörizmin finansmanı ile ilgili finansal istihbarat değişiminde iş birliği yapılmasına dair mutabakat muhtırası yürürlüğe konuldu

*İmalat sektörü firmalarının aktif büyüklüğü 10 yılda 4,6 katına çıktı
Türkiye’de imalat alanında faaliyet gösteren firmaların aktif büyüklükleri 2011-2020 döneminde 4,6 katına yükselerek 3 trilyon liranın üzerine çıktı. Firmaların brüt satışları 2011-2020 döneminde yüzde 301 artışla 3 trilyon lirayı aştı. Aynı dönemde firmaların öz kaynakları ise 266 milyar liradan 1 trilyon liraya yükseldi

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 1,1 artışla 1.407 puan oldu. Dolar/TL yüzde 0,50 düşüşle 8,8790’a gerilerken, altının gramı 498 liradan satıldı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans