Ekonomi ve Finans Haberleri – (15.10.2021)

*Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi’ni tanıttı
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 2022 yılı Merkezi Yönetim Bütçesi’nde bütçe giderlerinin 1 trilyon 750 milyar 957 milyon lira, bütçe gelirlerinin 1 trilyon 472 milyar 583 milyon lira ve bütçe açığının 278 milyar 374 milyon lira olarak öngörüldüğünü bildirdi. Oktay, “2022 bütçemizin yüzde 15,6’sını, yani aslan payını eğitime ayırıyoruz. Milli Eğitim Bakanlığının yatırım bütçesini yüzde 35 artışla 11,3 milyar liradan 15,2 milyar liraya yükseltiyoruz. Yükseköğretimi de dahil ettiğimizde eğitim bütçemizi 2022 yılında 2021 yılına göre yüzde 29,4 artırarak 273,5 milyar liraya yükseltmiş olacağız” ifadelerini kullandı

*Bakan Dönmez: Azerbaycan’la 11 milyar metreküplük ilave doğal gaz ticaret anlaşması yapıldı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, kış yaklaşırken artması muhtemel doğal gaz talebinin karşılanması için sürdürülen görüşmelerin olumlu ilerlediğini belirterek “Bu kapsamda, Azerbaycan ile 2024 sonuna kadar geçerli olacak ve Bakü-Tiflis-Erzurum Hattı’ndan gelecek 11 milyar metreküplük ilave doğal gaz ticaret anlaşması yapılmıştır. Ne Türkiye Petrollerinin ne de BOTAŞ’ın satılması kesinlikle söz konusu değildir” dedi

*Sağlık turizminin geliştirilmesi için yurt dışından gelen hastalara vize kolaylığı sağlanacak
Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran, “Dünyada bir hasta, Hizmet İhracatçıları Birliği üzerinden bizlere randevusunu gösterdiği anda en geç 48 saatte refakatçileriyle birlikte vizesini alarak ülkemize gelmiş olacak” dedi. Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu, “Son 10 yılda 1 milyona ulaşan hasta sayımızı çok daha ileriye taşımayı, şu anda ölçülen 1 milyar doları aşan döviz girdisini çok daha yukarılara taşımayı, 2023’e kadar 3 milyar doların üzerine çıkarmayı hedefliyoruz” diye konuştu

*AA Finans’ın PPK Beklenti Anketi sonuçlandı
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına ilişkin AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistlerin büyük çoğunluğu bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının (politika faizi) indirileceğini tahmin ediyor. 6 ekonomist politika faizinin yüzde 18’de sabit bırakılmasını beklerken, 8 ekonomist 50 baz puan, 1 ekonomist 75 baz puan ve 11 ekonomist politika faizinin 100 baz puan düşürüleceğini tahmin ediyor.Ekonomistlerin politika faizindeki değişikliğe ilişkin beklentilerinin medyanı 50 baz puan indirim yönünde gerçekleşti

*İhracatçının finansman sorununun çözümü için “İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi” kuruldu
Ticaret Bakanlığının koordinesinde, ihracatçıların finansmana erişim ve kredi kefalet sorunlarının çözümüne katkı sağlamak amacıyla İhracatı Geliştirme Anonim Şirketinin (İGE) kuruluş süreci tamamlandı. Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un koordinasyonunda çalışmaları yürütülen İGE’nin kuruluşu, ilgili kurum ve kuruluşların katkısıyla gerçekleştirildi. Şirketi, sadece ihracatçıların erişimine açık olarak kurulurken, finansmana erişimde teminat sorununu ortadan kaldıracak

*Bütçe uygulama sonuçları
Bütçe gelirleri eylülde 117,9 milyar lira, giderleri 141,5 milyar lira olarak hesaplandı. Bütçe eylülde 23,6 milyar lira, ocak-eylül döneminde 61,1 milyar lira açık verdi. Merkezi yönetim bütçesinden ocak-eylül döneminde 1 trilyon 51 milyar 650 milyon lira harcama yapıldı, bütçe gelirleri 990 milyar 557 milyon lira oldu. Bu dönemde vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 39,7 artarak 808 milyar 428 milyon liraya çıktı

*Vergi kanunlarına ilişkin düzenleme içeren teklif, TBMM Genel Kurulunda yasalaştı
AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan ve milyonlarca vatandaşı ilgilendiren Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek, yasalaştı

*Türkiye, 10 Kasım’da Paris Anlaşması’nın tarafı olacak
Türkiye, 10 Kasım 2021 itibarıyla Paris Anlaşması’nın tarafı haline gelecek. BM Genel Sekretaryasının yayımladığı depoziter bildirimine göre, Türkiye’nin Paris Anlaşması’na ilişkin onayı 11 Ekim’de bildirildi. Bildirimde şu ifadelere yer verildi: “Türkiye Cumhuriyeti, 9 Mayıs 1992 tarihli BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nde belirtilen ‘eşitlik, ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluklar ve ilgili yetenekler’ temelinde, Paris Anlaşması ve Taraflar Konferansı Sözleşmesi kapsamında, Türkiye, Paris Anlaşmasını, anlaşma ve mekanizmalarının ekonomik ve sosyal kalkınma hakkına halel getirmemesi koşuluyla, gelişmekte olan bir ülke olarak ve kendi belirlediği ulusal katkı beyanları kapsamında uygulayacağını bildirmektedir”

*Almanya Başbakanı Merkel, Türkiye’ye çalışma ziyaretinde bulunacak
Almanya Başbakanı Angela Merkel, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın davetine icabetle yarın Türkiye’ye çalışma ziyareti yapacak. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, İstanbul’daki görüşmelerde, Türkiye ve Almanya arasındaki ikili ilişkiler tüm boyutlarıyla gözden geçirilecek, iş birliğinin geliştirilmesi için atılabilecek adımlar ele alınacak.Görüşmelerin gündeminde, ikili münasebetlerin yanı sıra Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri, Libya, Suriye ve Afganistan başta olmak üzere, bölgesel ve uluslararası meseleler de yer alacak

*AB, ağustosta 5 milyar avro ticaret açığı verdi
AB’nin ihracatı, ağustosta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18 artarak 164,7 milyar avroya, ithalatı da yüzde 31,8 yükselerek 169,7 milyar avroya çıktı. Böylece AB, ağustos ayında 5 milyar avroluk dış ticaret açığı verdi.AB’nin ihracatı 164,7 milyar avro, ithalatı da 169,7 milyar avro oldu.Avro Bölgesi’nde ise ihracat, ağustosta 2020’nin aynı dönemine kıyasla yüzde 18,2 yükselişle 184,3 milyar avro, ithalat da yüzde 26,6 artışla 179,5 milyar avro olarak gerçekleşti

*AB’de otomobil satışları eylülde sert düştü
AB’de yeni otomobil satışları, eylülde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23,1 azalarak 718 bin 598’e geriledi.Söz konusu satış miktarı, Eylül 2020’de 934 bin 39 olarak gerçekleşmişti. AB ülkelerinde otomobil satışları ağustos ayında yüzde 19,1 gerileyerek 622 bin 993 adet olmuştu

*İngiltere, AB’nin Kuzey İrlanda’daki sorunlara çözüm teklifini yetersiz buldu
İngiltere Brexit Bakanı David Frost, Avrupa Birliği’nin (AB) Kuzey İrlanda Protokolü’ne yönelik teklifinin yeterli olmadığını, Avrupa Adalet Divanı’nın denetleyici rolünün de değiştirilmesi gerektiğini ifade etti. İngiltere Brexit Bakanı David Frost, “AB’nin çaba sarf ettiğinin farkındayız ama halen gidilmesi gereken uzun bir yol varProtokolün denetimi konusunun ciddi biçimde ele alınması gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu

*ABD’de perakende satışlar eylülde beklentilerin aksine arttı
ABD’de perakende satışlar, eylülde bir önceki aya kıyasla yüzde 0,7 artarak beklenmedik yükseliş gösterdi. Piyasa beklentileri, perakende satışların bu dönemde yüzde 0,2 azalması yönündeydi

*Enerji krizi yaşayan Avrupa’da Fransa’nın nükleer çıkışı yeni kutuplaşmalar yaratabilir
Nükleer enerji yatırımlarını artırmayı planlayan Fransa, yüksek gaz ve kömür fiyatları nedeniyle zor günler geçiren Avrupa’da nükleer enerjinin “yeşil kaynak” olarak kabul edilmesi için lider rol oynuyor. Dünya Nükleer Birliği Direktörü Sama Bilbao y Leon, “Nükleer, rüzgar veya güneş gibi birçok düşük karbonlu enerji altyapısı projesi muhalefetle karşılaşabiliyor ve bu tür dogmatik muhalefetin tartışmayı yönlendirmesi için riskler çok yüksekEnerji ihtiyacımızı karşılayacak ve gezegenin geleceğini koruyacaksak, acilen harekete geçmeli ve uzun vadeli doğru kararları şimdiden vermeliyiz” şeklinde konuştu

*İSTİB/Kopuz: Enerji sorununun gıdaya etkisi sadece maliyetleri artırmakla sınırlı kalmıyor
İSTİB Başkanı Ali Kopuz, enerji fiyatlarındaki artışın gıda fiyatlarını etkileyeceğine dikkati çekerek, “Vatandaşın düşen alım gücünü artırmak için harekete geçilmeli. Enerji fiyatlarındaki yükseliş, tarımsal üreticilerin biyoyakıt üretiminde kullanılan ürünlere yönelmesine ve gıda arzının düşerek fiyatların artmasına yol açıyor” ifadelerini kullandı

*TCMB’nin ekim ayı “Piyasa Katılımcıları Anketi” yayımlandı
TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi’ne göre, yıl sonu TÜFE beklentisi yüzde 17,63 oldu. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi yüzde 12,94’ten 13,91’e, 24 ay sonrası TÜFE beklentisi de yüzde 10,71’den 11,27’ye yükseldi.Geçen ay yüzde 1,65 olan ekim ayı TÜFE beklentisi, bu anket döneminde yüzde 1,94’e çıktı. Bir önceki anket döneminde yüzde 16,74 olan cari yıl sonu TÜFE beklentisi ise yüzde 17,63 oldu.12 ay sonrası TÜFE beklentisi yüzde 12,94’ten 13,91’e, 24 ay sonrası TÜFE beklentisi de yüzde 10,71’den 11,27’ye yükseldi. Katılımcıların yıl sonu dolar/TL beklentisi 8,92’den 9,22’ye, 12 ay sonrası dolar/TL beklentisi ise 9,56’dan 10’a çıktı

*Kısa vadeli dış borç stoku ağustosta 126,9 milyar dolar oldu
TCMB tarafından Ağustos 2021 dönemine ilişkin kısa vadeli dış borç istatistiklerine göre, kısa vadeli dış borç stoku, ağustosta 2020 sonuna kıyasla yüzde 11,1 artarak 126,9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 3,5 artışla 59,3 milyar dolar, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 14,1 yükselişle 40,5 milyar dolar oldu.Bankaların yurt dışından kullandıkları kısa vadeli krediler, ağustosta geçen yıl sonuna göre yüzde 1,6 azalışla 13,4 milyar dolara geriledi

*KİT’lerin gelecek yıl 61,9 milyar lira yatırım yapması öngörülüyor
KİT ve bağlı ortaklıklarının 2022’de 61,9 milyar lira yatırım yapması planlanıyor. Kamu teşebbüsleri, 2022 yılına dair işletme bütçelerini hazırlayarak 31 Aralık’a kadar Hazine ve Maliye Bakanlığına ve ilgisine göre Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirecek

*İspanyol şirketlerin Türkiye pazarına ilgisi artıyor
İspanya İşverenler ve Sanayiciler Konfederasyonu (CEOE) International Başkanı Marta Blanco, “İspanya’nın Türkiye’de 5 milyar avronun üzerinde bir yatırım stoku var. İspanya’nın Türkiye’den ithalatı 2019’da yaklaşık 7,6 milyar avroya yükseldi. İki ülke arasındaki ticaret ve yatırım ilişkilerinin ekonomik toparlanma ve küresel değer zincirlerindeki bozulma eğilimi nedeniyle 2021’de yeniden güçlü bir şekilde artması bekleniyor” dedi

*Elektrikte gün öncesi ve dengeleme güç piyasasında azami fiyat limiti yükseltildi
EPDK gün öncesi ve dengeleme güç piyasalarında megavatsaat başı azami fiyat limiti yükseltildi.Kurul tarafından yeni bir karar alınıncaya kadar gün öncesi ve dengeleme güç piyasalarında fiyat limitlerinin megavatsaat başına asgari “0” lira, azami fiyat limiti ise megavatsaat başına 2 bin lira değerini geçmemek üzere, içinde bulunulan takvim ayı esas alınarak iki ay önceki takvim ayından itibaren geriye dönük 12 aylık piyasa takas fiyatı (PTF) ağırlıklı ortalamalarının üç katı olarak uygulanmasına karar verildi

*Savunmanın 5 kat büyüyen SAHA’sı kapılarını dünyaya açıyor
SAHA EXPO ilk kez düzenlendiği 2018’e göre 5 kat daha büyük alanda gerçekleştirilecek, 30 ülkeden 600’ün üzerinde katılımcı ürün ve kabiliyetlerini sergileyecek. 10-13 Kasım’da fiziksel, 15 Kasım’dan itibaren de sanal olarak düzenlenecek fuara 25 binin üzerinde ziyaretçi beklenirken, yüzlerce KOBİ, dünya çapındaki platform üreticileriyle buluşacak, 10 binin üzerinde iş görüşmesi gerçekleştirilecek

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 0,5 düşüşle 1.405 puana geriledi. Dolar/TL yüzde 0,2 yükselişle 9,2010’a çıkarken, altının gramı 524 liradan satıldı

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans