Finans Haberleri Günün Özeti
*Bakan Nebati: Sıkı bütçe disiplininden şaşmadan yatırıma ve büyümeye devam
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, merkezi yönetim bütçesinin ağustos ayında 3 milyar 586 milyon lira fazla verdiğine dikkati çekerek, “Yılın başından bu yana sürdürdüğümüz sıkı bütçe disiplininden şaşmadan yatırıma ve büyümeye devam” ifadelerini kullandı. Mali disiplinin önemli bir göstergesi olan merkezi yönetim bütçesinin ağustosta 3 milyar 586 milyon lira fazla verdiğine dikkati çeken Nebati, faiz dışı fazlanın ise 26 milyar 233 milyon liraya ulaştığını ifade etti
*Bakan Varank: Türkiye şu anda özellikle sanayide büyük bir ivme yakaladı
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank, “Türkiye şu anda özellikle sanayide büyük bir ivme yakaladı. Türkiye’nin ihracatı büyük bir ivme yakaladı. Her alanda üretim yapabilen bir ülkeyiz. Bunlar Türkiye’nin kalkınması için değerli ama fark oluşturacak işler; geleceğin teknolojilerine yatırım yapmaktan, uçan arabalara, insansız hava araçlarına, uzaya yatırım yapmaktan, biyoteknolojiye, nanoteknolojiye yatırım yapmaktan geçiyor. Biz de bu alanlara çok ciddi yatırımlar yapıyoruz” dedi
*Bakan Kirişci, Adana’da “Tarım Sektörü Temsilcileri Toplantısı”nda konuştu
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, 2022 yılının mazot ve gübre desteğini 2023’ün Mart ayına bırakmayacaklarını, 6 ay öne çekeceklerini söyledi. İklim değişikliği, küresel ısınma gibi kavramlarla gıda ve buna bağlı olarak tarım sektörüne olan ilginin giderek arttığını aktaran Kirişci, pandemiyle bunun biraz daha yukarılara taşındığını söyledi
*Türk savunma sanayisi “MARLIN SİDA” ile dünyada ilke imza attı
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, dünyanın elektronik harp kabiliyetine sahip ilk insansız su üstü aracının Türkiye’de geliştirildiğini bildirdi. ASELSAN ve SEFİNE Tersanesi iş birliğinde yerli ve milli olarak geliştirilen MARLIN’in, kıyı veya açık denizde savunma ve taarruz maksatlı deniz harbi operasyonlarında kullanılması planlanıyor
*Bütçe uygulama sonuçları
Bütçe gelirleri ağustosta 305 milyar 930 milyon lira, bütçe giderleri 302 milyar 343 milyon lira olarak hesaplandı. Merkezi yönetim bütçesinden ocak-ağustos döneminde 1 trilyon 735 milyar 193 milyon lira harcama yapıldı, bütçe gelirleri 1 trilyon 768 milyar 320 milyon lira oldu. Bu dönemde vergi gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 106,9 artarak 1 trilyon 474 milyar 497 milyon liraya çıktı
*Darphane sertifikaları için gelir vergisi tevkifat oranı belirlendi
Darphane sertifikaları üzerinden elde edilecek kazanç ve iratlar üzerinden yapılacak gelir vergisi tevkifat oranı yüzde 0 oldu. “193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67’nci Maddesinde Yer Alan Tevkifat Oranları Hakkındaki Ekli Kararın Yürürlüğe Konulması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı”, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi
*Sosyal konut projesinin ikinci gününde başvuru sayısı 1 milyon 500 bini geçti
Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi için başvurular ikinci gününde saat 11.40 itibarıyla 1 milyon 565 bin 841’e ulaştı. “İlk Evim İlk İş Yerim” sosyal konut projesinde başvuru sayısı, saat 11.40 itibarıyla 1 milyon 565 bin 841 oldu
*Merkez Bankası rezervleri 113,7 milyar dolar oldu
TCMB toplam rezervleri 9 Eylül haftasında bir önceki haftaya göre 1 milyar 756 milyon dolar artarak 113 milyar 683 milyon dolara yükseldi. Brüt döviz rezervleri, 2 Eylül’de 72 milyar 295 milyon dolar seviyesinde bulunuyordu
*Yurt dışında yerleşiklerin hisse senedi, DİBS ve ŞBS stoku
Yurt dışında yerleşik kişiler, geçen hafta net 13,5 milyon dolarlık hisse senedi ve 24,8 milyon dolarlık DİBS satarken, 0,6 milyon dolarlık Şirket Borçlanma Senetleri aldı
*Bankacılık sektörünün mevduatı ve kredi hacmi arttı
Bankacılık sektörünün toplam mevduatı, 9 Eylül haftasında 117 milyar lira artarak 8 trilyon 153,2 milyar liraya yükseldi. Sektörün kredi hacmi, geçen hafta 42 milyar 154 milyon lira artarak 6 trilyon 690 milyar 359 milyon liraya yükseldi
*AB, akıllı cihazlara siber güvenlik kuralları getirecek
AB Komisyonu, internet bağlantılı cihazları ve yazılımları tüketiciler için daha güvenli hale getirmek üzere “Siber Dayanıklılık Yasası” adlı teklifini açıkladı. Buna göre, akıllı cihazlar ve yazılımlar tüketiciler için daha güvenli hale getirilecek. Ürünleri piyasaya sürenlere siber güvenlik konusunda sorumluluklar yüklenecek
*ABD’de sanayi üretimi ağustosta beklentilerin aksine düştü
ABD’de sanayi üretimi, ağustosta aylık yüzde 0,2 azalarak piyasa beklentilerinin aksine düşüş gösterdi. Piyasa beklentilerinin aksine düşüş gösteren sanayi üretiminin, bu dönemde yüzde 0,1 artması öngörülüyordu. Sanayi üretimi, temmuz ayında yüzde 0,5 artmıştı. İmalat sanayi üretimi ise ağustosta aylık yüzde 0,1’lik artış kaydetti
*AB ham petrol piyasasında Rusya’dan boşalan yeri ABD dolduruyor
AB ülkelerinin ham petrol ithalatında Rusya’dan boşalan yerin yarısını dolduran ABD, bölgede ham petrol piyasasında Rusya’nın en büyük rakibi haline geldi. Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başından beri AB tarafından kabul edilen en büyük yaptırımlardan biri olan 6’ncı yaptırım paketi, temmuz başında onaylandı. Bu paket kapsamında, Rusya’dan deniz yoluyla ham petrol tedarikini 5 Aralık, rafine ürün tedarikini ise 5 Şubat itibarıyla tamamen kesmeyi planlayan AB ülkelerinin yeni tedarikçi arayışı devam ediyor
*Avrupa Parlamentosu, yenilenebilir enerji hedefini yükseltti
Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden 2030 için yenilenebilir enerji hedefinin yüzde 45’e yükseltilmesini istedi. AP milletvekilleri, yenilenebilir ve enerji tasarrufu hedeflerinin yükseltilmesi konusunda üye ülkelerle yapılacak müzakerelere ilişkin pozisyonunu belirleyen belgeleri onayladı. Buna göre, AB’nin 2030 yenilenebilir enerji hedefi, yüzde 40’tan yüzde 45’e yükseltilecek
*Rusya Başbakan Yardımcısı Novak: AB’ye gaz ihracatımız 50 milyar metreküp düşecek
Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, bu yıl Avrupa Birliği’ne (AB) Rus gazı ihracatının 50 milyar metreküp azalacağını bildirdi. Bu yıl Avrupa’ya Rus gazı sevkiyatının yaptırımlar nedeniyle düşeceğine işaret eden Novak, “Rusya Enerji Bakanlığı tahminlerine göre, AB’ye gaz ihracatımız bu yıl 50 milyar metreküp düşecek.” dedi. Novak, Avrupalı siyasilerin, enerji krizine ilişkin makul adımlar atmaları gerektiğini belirterek, “Piyasaya nasıl müdahale edeceklerini değil, her şeyden önce orada yaşayan insanları düşünmeliler” ifadesini kullandı
*Ethereum’daki enerji tüketimini ciddi oranda düşüren “Merge” güncellemesi tamamlandı
İşlem gücüne bağlı ödüllendirmeyi rafa kaldıran Merge güncellemesi enerji tüketimini yüzde 99,95 azaltacak. Uzmanlar güncellemenin, karbondioksit emisyonunu da yılda 35 milyon metrik ton azaltmasını bekliyor
*Tarımsal faaliyetler veya sulama tarifesine tabi elektrik bedelleri için kredi sağlanacak
Ziraat Bankası ve Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri (Tarım Kredi), tarımsal faaliyetler veya sulama tarifesine tabi elektrik fatura ödemeleri için kredi verecek
*Elektrikli araç satışları dünyada yüzde 81, Türkiye’de yüzde 154 arttı
PwC’nin strateji danışmanlığı grubu Strategy& PwC Autofacts Ortağı Kağan Karamanoğlu, “Geleceğin bataryalı elektrikli araç üreticilerinden biri olan Türkiye, elektrikli araç pazarının önde gelenlerinden biri olma konusunda iddialı” şeklinde konuştu
*İstanbul, sanayi ürünleri ihracatında yüzde 47,2 paya ulaştı
Geçen ay 15 milyar 324 milyon dolarlık ihracata imza atan sanayi sektörünün gerçekleştirdiği dış satımın 7 milyar 237 milyon dolarını İstanbullu şirketler yaptı. Sanayi sektöründeki ihracatı önceki aya göre 2,7 puan artan İstanbullu şirketlerin dış satımı, ağustosta 2021’in aynı dönemine göre yüzde 12 yükselişle 8 milyar 396 milyon dolara ulaştı
*Türkiye’de ağustosta 123 bin 491 konut satıldı
Konut satışları ağustosta bir önceki aya göre yüzde 31,5 artarken geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 12,7 azaldı. Yabancılara yapılan konut satışları, ağustosta yıllık bazda yüzde 10,1 azalarak 5 bin 273 oldu. Ağustosta yabancılara konut satışında ilk sırayı 1238 konutla Rusya vatandaşları aldı
*Tarım ÜFE ağustosta aylık bazda yüzde 4,34 azaldı
Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE) ağustosta bir önceki aya göre yüzde 4,34 azaldı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 142,42 yükseliş gösterdi
*Özel sektörün yurt dışı kredi borcu temmuz ayında azaldı
Özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, temmuzda 2021 sonuna kıyasla 7 milyar dolar azalışla 162 milyar dolar oldu. Bu dönemde, özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu 7,1 milyar dolar düşüşle 154,5 milyar dolar, kısa vadeli kredi borcu (ticari krediler hariç) ise 85 milyon dolar artışla 7,6 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti
*Ücretli çalışan sayısı temmuzda yıllık bazda yüzde 6,1 arttı
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı, temmuzda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,1 artış gösterdi
*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 1,98 değer kaybederek 3.378 seviyesine geriledi. Dolar/TL yüzde 0,1 artışla 18,26’dan işlem görürken, altının gramı 991 liradan satıldı
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans