Finans Haberleri Günün Özeti
*Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçimlerin yenilenmesine ilişkin kararı imzaladı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Seçim sürecinde bizim gündemimiz yine depremzede vatandaşlarımızın yaralarının sarılması ile bu felaketin ülkemize verdiği ekonomik ve sosyal zararların telafisi çalışmalarından oluşacaktır. Ülkenin bir bölümü yaşadığı can kayıplarının ve yıkımın altında adeta feryat ederken, öteki taraftaki bir kesimin kendi siyasi hesapları uğruna sergilediği aymazlığın faturasını, milletimizin tamamının sırtına yükleyemeyiz. Depremzedelerimizin yaralarını sarmak, felaketin tüm izlerini silmek, şehirlerimizi yeniden inşa etmek, üretimi ve istihdamı tekrar yükseltmek için ülkemizin seçim gündemini bir an önce geride bırakması şarttır. Partimize adaylık başvurusu yapacak herkes önce ilgili birimimizce belirlenecek asgari rakam tutarını AFAD’ın deprem yardım hesaplarına bağış olarak yatıracaktır. Türkiye için hemen şimdi, diyerek 14 Mayıs’ı, 6 Şubat yıkımının izlerini silecek hayırlı bir yarışa dönüştürmek istiyoruz” ifadelerini kullandı
*Bakan Nebati: Ekonomimiz bu yılın ocak ayında da kuvvetli görünümünü sürdürdü
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, küresel ekonomideki tüm zorluklara rağmen 2022’de yüzde 5,6’lık güçlü büyüme performansı sergileyen Türkiye ekonomisinin ocak ayında da kuvvetli görünümünü sürdürdüğünü bildirdi.Nebati, TÜİK tarafından açıklanan ocak ayına ilişkin Sanayi Üretim Endeksi ile İşgücü İstatistikleri verileri değerlendirmesinde, “Dinamik ve üretken ekonomimizin yanı sıra sahip olduğumuz güçlü kamu maliyesi ile yaşadığımız büyük deprem felaketinin yol açtığı ekonomik kayıpları en kısa zamanda telafi edecek kararlılığa sahibiz”dedi. Nebati, ocakta sanayi üretiminin yıllık bazda yüzde 4,5 arttığına, bir önceki aya göre 354 bin kişi ilave istihdam artışı sağlandığına dikkati çekti. Nebati ayrıca deprem bölgesinde sağlanan vergi avantajlarına dikkati çekerek, “Bizler depremin ilk anından bu yana deprem bölgesindeyiz. Tek odağımız da vatandaşlarımızın tüm yaralarını bir an evvel sarmak, insanımızı her bakımdan rahat ettirmektir” dedi
*Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı şubatta uçak trafiğinde Kovid-19 döneminin aşıldığını açıkladı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, şubatta üst geçişlerle birlikte toplam 139 bin 771 uçak trafiği gerçekleştiğini, böylece Kovid-19 döneminin aşıldığını bildirdi. Bakanlık: Üst geçişlerle birlikte toplam uçak trafiği şubatta yıllık yüzde 31,9 artarak 139 bin 771’e yükseldi. Kovid-19 salgını sürecinde dünya genelinde ve ülkemizde büyük ölçüde azalan yolcu trafiği, 2023 yılı şubat ayında, 2020 yılının aynı ayına göre eski seviyesine oldukça yaklaştı. Aynı ayda üst geçişler dahil toplam uçak trafiği ise aşılmış oldu” ifadelerine yer verdi
*Bakan Akar, NATO’nun Türkiye’ye 4 bin kişilik çadır daha göndereceğini açıkladı
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, NATO’nun depremin ardından Türkiye’ye gönderdiği 4 bin kişilik çadıra ilave olarak, 4 bin kişilik daha çadır gönderme kararı aldığını açıkladı
*Depremzede çiftçiye yaklaşık 5 milyar liralık destek sağlandı
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, “Depremden etkilenen çiftçilerimizin faaliyetlerini sürdürebilmeleri için her türlü desteği veriyoruz, vermeye devam edeceğiz. Depremden etkilenen kırsal kesime ilk etapta 83 bin 149 köy evi inşa edilecek. Bu köyler aynı zamanda cazibe merkezi olacak” diye konuştu
*SPK, emeklilik yatırım fonları yönetmeliğinde değişikliğe gitti
SPK, emeklilik yatırım fonlarının izahnameleri ve izahname tadil metinlerinin ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan yükümlülüklerinin kaldırıldığını duyurdu. SPK açıklamasında, “Emeklilik Yatırım Fonlarının Kuruluş ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” in Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği bildirildi
*Borçların yapılandırılmasına ilişkin kanun teklifi yasalaştı
TBMM Genel Kurulunda, kamuya olan borçların yapılandırılmasını da içeren Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi kabul edilerek yasalaştı. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, SGK, il özel idareleri, belediyeler, YİKOB ile ilgili alacaklara yapılandırma imkanı sunuluyor. Düzenleme kapsamındaki alacaklar için 31 Aralık 2022 tarihi esas alınacak
*Geçen yıl mükellefler 52 milyar liralık vergi matrahını eksik beyan etti
Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu (VDK), geçen yıl incelemeye alınan 77 bin 610 mükellefin farklı vergi türlerinde toplam 52 milyar 80 milyon 746 bin 338 liralık vergi matrahını eksik beyan ettiğini ortaya koydu. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, 2022’de 77 bin 610 mükellef incelenirken, tarhı istenilen vergi tutarı 23,1 milyar lira, kesilmesi önerilen toplam ceza tutarı ise 53,5 milyar lira oldu
*Teknogirişim Konseyi ilk toplantısını gerçekleştirdi
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Milli Teknoloji Hamlesi hedefleri doğrultusunda Türkiye’nin gelişimine hız kazandıracak Konseyin ilk adımını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan attı. Ulusal Teknoloji Girişimciliği Stratejisi’ne ilişkin Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, 27 Ekim 2022’de Resmi Gazete’de yayımlandı. Konsey öncelikle, girişimcilik ekosisteminde nitelikli insan kaynağı istihdamını güçlendirmeye yönelik düzenleme adımlarını belirleyecek. Düzenli aralıklarla toplanacak Konsey, 100 bin teknogirişim ve “yeni Turcornlar” hedefine giden yolda ekosisteme liderlik yapacak
*Çiftçilere 12,8 milyon liralık tarımsal destekleme ödemeleri bugün yapılacak
Tarım ve Orman Bakanlığı, 12 milyon 832 bin 991 liralık tarımsal destekleme ödemelerinin bugün çiftçilerin hesaplarına yatırılacağını bildirdi. Açıklamada, hububat baklagil-dane mısır desteği olarak toplam 10 milyon 880 bin 757 lira, biyolojik ve biyogenetik mücadele desteği olarak da 1 milyon 952 bin 234 liranın çiftçilerin hesaplarına yatırılacağı kaydedildi
*Ticaret Bakanlığı, güvensiz tüketici ürünleri için geçen yıl 4,9 milyon lira ceza kesti
Ticaret Bakanlığı, geçen yıl bebek ve çocuk ürünleri başta olmak üzere, sorumluluk alanına giren tüketici ürünlerine yönelik piyasa denetimleri kapsamında 3 bin 918 firmaya ait 3 bin 4 parti ürünü denetlerken güvensiz bulunanlar için 4 milyon 896 bin 468 lira ceza uyguladı. Denetimlerde 47 firmanın 31 bin 110 ürünü güvensiz bulundu
*Deprem bölgesindeki Hazine taşınmazlarına ilişkin sözleşme borçlarına 3 ay erteleme
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 il ile Sivas’ın Gürün ilçesindeki satış, ön izin, irtifak hakkı, kullanma izni, kira bedelleri ve hasılat payları ile ecrimisil borçlarının ertelenmesine ilişkin düzenleme yapıldı. Buna göre, vadesi 6 Şubat ile 8 Mayıs döneminde olanların ödeme süreleri 3 ay süreyle ertelenecek, erteleme süresi sonunda da 3 taksit halinde tahsil edilip herhangi bir gecikme zammı veya faiz uygulanmayacak
*Olağanüstü hal kapsamında deprem bölgesindeki ekonomik hayata ilişkin düzenlemelere gidildi
Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirlerin Alınması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, sanayi siciline ilişkin süreler 6 Şubat’tan itibaren 3 ay duracak. Zarar gören esnaf ve sanatkarlardan, olağanüstü hal süresince bu alandaki meslek kuruluşlarınca düzenlenecek belgeler için ücret alınmayacak. Esnaf ve sanatkar odaları, birlikleri, federasyonları ve Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu ile kooperatif ve üst kuruluşları, olağanüstü hal süresince afet bölgesindeki illerde yönetim kurulunca alınacak kararla ayni veya nakdi yardım yapabilecek
*Togg, 2023’te 20 bin adet akıllı cihaz üretecek
Togg, 2023 yılında 20 bin adet akıllı cihaz üretecek ve akıllı cihazlar yıl boyunca kullanıcılarına teslim edilecek. Togg, Cumhuriyetimizin 100. yılına özel olarak üretilen “100. Yıl Özel Seri” Togg akıllı cihazları için ön siparişe katılma ve teslim alma sıralamasını belirleme hakkını sağlayan NFT açık artırmasını yıl içinde gerçekleştirecek ve ilgili serinin teslimatlarına 29 Ekim’den itibaren başlayacak
*İş gücü istatistikleri
Türkiye’de işsizlik oranı, ocakta bir önceki aya göre 0,5 puan azalarak yüzde 9,7 seviyesinde gerçekleşirken Ağustos 2022’den bu yana ilk kez tek haneye düştü. Söz konusu dönemde işsiz sayısı 3 milyon 424 bin kişi olarak kaydedildi. Genç işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,5 puanlık artışla yüzde 20,2 olarak belirlendi. İstihdam edilenlerin sayısı, ocakta bir önceki aya kıyasla 354 bin kişi artarak 31 milyon 837 bin kişiye yükseldi. İstihdam oranı 0,5 puan yükselişle yüzde 48,9 olarak hesaplandı
*EBRD Başkan Yardımcısı Rigterink 12 Mart’ta Türkiye’yi ziyaret edecek
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Başkan Yardımcısı Jürgen Rigterink’in 12 Mart’ta Türkiye’yi ziyaret edeceği duyuruldu. Jürgen Rigterink, dört günlük bir ziyareti kapsamında, İstanbul ve Ankara’da devlet yetkilileri ve özel sektör temsilcileri ile görüşmelerde bulunacak. Rigterink, “EBRD, depremden etkilenen bölgelere 1,5 milyar avroya varan yatırım yapacak” şeklinde konuştu
*AB ülkeleri enerji tüketimlerini azaltacak
AB kurumları, Birlik genelinde nihai enerji tüketimini 2030’da 2020’deki tüketim hedefine göre yüzde 11,7 azaltma konusunda anlaştı. Nihai enerji tüketim limiti, üye ülkeler için toplu biçimde bağlayıcı olacak. Üye ülkelere hedefe ulaşmaları için bazı esneklikler sağlanacak. Nihai enerji tüketimi için yıllık enerji tasarrufu hedefi 2024’ten 2030’a kadar kademeli olarak artırılacak
*ABD’de istihdam şubatta beklentileri aştı
ABD’de tarım dışı istihdam şubatta 311 bin kişi artarak beklentileri aştı, işsizlik oranı yüzde 3,4’ten yüzde 3,6’ya çıktı
*ABD’ye “depremzede illerin öne çıkan ürünlerinde ek vergiler kaldırılsın” talebi
Türk Amerikan İşadamları Derneği Genel Başkanı Süleyman Sanlı, “Amerikan Ticaret Odası ve ABD’nin Ankara Büyükelçiliği ile resmi görüşmeler gerçekleştirerek taleplerimizi ilettik. ABD tarafından Türkiye’ye özellikle demir, çelik ve alüminyum sektörlerine uygulanan ilave gümrük vergilerinin kaldırılması; halı, kuyumculuk ve seramik sektörlerimize düşünülen ilave vergi tehdidinin uygulanmaması; tekstil, halı, çanta ve ayakkabı sektörlerimize uygulanan yüksek gümrük vergilerine tavizli vergi oranı kapsamında muafiyet veya vergi indirimi sağlanması talebinde bulunduk” değerlendirmesinde bulundu
*Avrupa ülkeleri, İran’la ticaret mekanizmasını tasfiye etti
ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarına karşı Almanya, İngiltere ve Fransa tarafından kurulan ve 10 Avrupa ülkesinin katıldığı ticaret mekanizması INSTEX’in tasfiyesine karar verildi. İngiltere, Fransa ve Almanya, İran’la ticareti sürdürmek için 2019’da kurulan INSTEX adlı özel ödeme şirketine ilişkin ortak açıklama yayımladı
*İngiliz ekonomisi ocak ayında yüzde 0,3 büyüdü
İngiltere ekonomisinin bu yılın ocak ayında yüzde 0,3 büyüme kaydettiği bildirildi. Ekonomistlerin beklentisi ocakta ülkede ekonomik büyümenin yüzde 0,1 artması yönündeydi. İngiliz ekonomisi geçen yıl aralık ayında yüzde 0,5 daralmıştı. Büyüme verilerine ilişkin değerlendirmede bulunan İngiltere Maliye Bakanı Jeremy Hunt, İngiliz ekonomisinin görünenden çok daha dirençli olduğunu son aylık büyüme verisi ile ispatladığını kaydetti
*Visa ve Mastercard, ABD’deki silah satışları için yeni ticari kod uygulamasını dondurdu
Finansal hizmet şirketlerinden Visa Inc ve Mastercard, ABD’deki silah satışlarını belirlemek için başlatmayı planladıkları yeni ticari kod uygulamasını dondurdu. Visa Inc ve Mastercard’ın bu adımı, muhafazakarlar ve yasal silah satışına karşı “ayrımcılık” yapıldığını iddia eden bazı grupların zaferi, silah satışının kontrol altına alınmasını isteyenlerin ise zemin kaybetmesi olarak görülüyor
*Japonya Merkez Bankası politika faizini ve getiri eğrisi hedef bandını değiştirmedi
Politika faizini yüzde eksi 0,1 düzeyinde koruyan BoJ, artı/eksi yüzde 0,5 düzeyinde bulunan getiri eğrisi hedef aralığını da değiştirmedi
*İTO/Avdagiç: Depremin desantralizasyona yol açmasını diliyorum
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, deprem kuşağında bir ülke olmanın verdiği önemli bir uyarı olduğunu belirterek, “O da sanayi ve ticaretin belli merkezlerde sıkışmaması gerektiğidir. Görüyoruz ki belirli bölgelerde yoğunlaşan sanayi ve ticaret, hem bölgeler arası kalkınmışlık ve refah seviyesini olumsuz etkiliyor hem de ekonomik ve sosyal riskleri artırıyor. Depremin Türkiye’nin kalkınma ve sanayileşme stratejisinde bir ‘desantralizasyon’a yol açmasını diliyorum” ifadelerini kullandı
*DASK’ın hasar ödemesi 3 milyar TL’ye ulaştı
DASK’ın Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından yaptığı hasar ödemesi 3 milyar TL’ye ulaştı. DASK tarafından Zorunlu Deprem Sigortasına ilişkin merak edilen tüm soruların cevapları kurumun internet sitesinde yayınlandı
*Depremlerden etkilenen çiftçilerin borç ertelemesi yeniden düzenlendi
Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle zarar gören bazı illerdeki tarımsal üreticilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerince (TKK) düşük faizli kredi kullandırılmasına ilişkin kararda düzenlemeye gidildi. “11 il ve bağlı ilçelerinde” şeklindeki kapsam, “afet bölgesi ilan edilen yerlerde” olarak genişletildi. Faizsiz erteleme, Tasfiye Olunacak Alacaklar Hesabına alınmasına kadarki süre içerisindeki taksitler ile 6 Şubat’tan itibaren 1 yıllık süre içerisinde vadesi dolacak taksitler için uygulanacak
*2023’te Almanya’dan 7 milyon turistin Türkiye’ye gelmesi bekleniyor
TÜRSAB Yönetim Kurulu Başkanı Firuz Bağlıkaya, “Almanya’da 2022 yılında tatil amaçlı yurt dışına seyahat eden kişi sayısı 53 milyon. 67 milyon da seyahat gerçekleşmiş. Bizim hedefimiz 7 milyon. Klasik pazarlarda daha alacak çok yolumuz var” diye konuştu
*Konteyner ithalatında gümrük vergisi sıfırlandı
Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı kararları Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, konteyner ithalatında 31 Temmuz’a kadar (bu tarih dahil) gümrük vergisi ve ilave gümrük vergisinin yüzde sıfır olarak uygulanması kararlaştırıldı
*Sanayi üretim endeksi ocakta aylık yüzde 1,9, yıllık yüzde 4,5 arttı
Arındırılmamış sanayi üretim endeksi yıllık bazda yüzde 7 artış gösterdi. Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremler nedeniyle ocak ayına ilişkin hesaplamalarda eksik gözlemler için e-fatura, e-arşiv fatura verileri gibi alternatif veri kaynakları ve istatistiksel yöntemler kullanılarak tahmin yapıldı. Bu yöntemlerle tahmin edilen büyüklüğün toplam içindeki payı yüzde 5,01 oldu
*İnşaat maliyet endeksi ocakta aylık bazda yüzde 15,32, yıllık yüzde 78,52 arttı
Aylık bazda malzeme endeksi yüzde 5,79, işçilik endeksi yüzde 47,79 arttı. Yıllık bazda ise malzeme endeksi yüzde 69,01, işçilik endeksi yüzde 106,95 artış gösterdi
*İstanbul’un ihracatı 15 milyar doları aştı
İstanbullu şirketlerin dış satımı ocak-şubat döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1 artarak 15 milyar 55 milyon dolara yükseldi. İstanbul’da en fazla ihracatı 2 milyar 792 milyon dolarla kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü gerçekleştirdi
Kaynak: Anadolu Ajansı Finans