Ekonomi ve Finans Haberleri – (1.06.2021)

*Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay başkanlığında 4. Yargı Paketi’ndeki düzenlemelere ilişkin değerlendirme toplantısı yapıldı
İnsan Hakları Eylem Planı kapsamında 4. Yargı Paketi’nde yapılacak düzenlemelere ilişkin ikinci değerlendirme toplantısı yapıldı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay başkanlığında, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde yapılan toplantıya, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül ve bakanlık bürokratlarının yanı sıra TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Yılmaz Tunç, milletvekilleri ile ilgili bakan yardımcıları, Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu üyeleri, Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü ile diğer ilgili kurum ve kuruluşların temsilcileri katıldı. Toplantıda, kasten öldürme ve yaralama, eziyet ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarının boşanılan eşe karşı işlenmesi durumunda nitelikli hal olarak belirlenmesi görüşüldü

*Vadeli Elektrik Piyasası işleme açıldı
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Vadeli Elektrik Piyasası (VEP) ile Türkiye enerji piyasasının olgunluk dönemine girdiğini belirterek, “VEP ile fiziksel teslimat yükümlülüğü doğuran ileri tarihli işlemlerle daha şeffaf, istikrarlı ve rekabetçi bir ortamda elektriğin alım ve satımına imkan sağlıyoruz. Öngörülebilirliğin artmasıyla yatırımcılarımız finansal belirsizlikten kurtulacak ve bu durum sürdürülebilir bir yatırım ortamının da gelişimine katkı sağlayacak. VEP’te ilk eşleşmemiz, 1 Haziran 2021 saat 13.00.12’de, Ekim 2021 baz kontratı için megavatsaat başı 405 liradan 1 lot olarak gerçekleşti” dedi

*Üretici kırsal kalkınma destekleriyle güçleniyor
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma Programı (IPARD II) kapsamında bu yıl önceki yıllara kıyasla en yüksek ilk çeyrek ödeme performansının gerçekleştirildiğini ve mayıs ayı sonu itibarıyla 577 milyon lira hibe ödemesi yapıldığını belirtti. Bakan Pakdemirli, “2021 sonuna kadar ise yatırım aşamasında olan 3 bin 422 projeden bu yıl içerisinde tamamlanacak olanlara 2,1 milyar lira hibe ödemesi gerçekleştirilmesi hedefleniyorKırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Programı kapsamında bu yıl 1,1 milyar lirası hibe olarak toplamda 2,3 milyar liralık yatırım yapılacak. Toplam 3 bin 456 kırsal kalkınma projesiyle 9 bin 824 kişi için istihdam yaratılacak” şeklinde konuştu

*Türkiye’ye gelecek hafta sonuna kadar 12 milyon BioNTech aşısı gönderilecek
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “Uğur Şahin ile görüşmemizde 12 milyon doz aşı için ihracat izni aldığını söyledi. ‘Bu haftadan itibaren, gelecek hafta sonuna kadar bu 12 milyon aşıyı peyderpey gönderiyoruz’ dediler” bilgisini verdi

*Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Demir’den “Utku motoru” paylaşımı
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii (SSB) Başkanı İsmail Demir, Türkiye’nin 1000 beygir gücündeki ilk motor ve çapraz tahrikli transmisyonu Utku’nun çalıştırmasının başarılı şekilde gerçekleştiğini duyurdu

*MGK yarın toplanacak
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığındaki toplantıda, Irak’ın kuzeyinde yürütülen Pençe operasyonları ile Ege, Kıbrıs ve Doğu Akdeniz’deki gelişmeler başta olmak üzere stratejik bölgesel ve ulusal güvenlik konularının ele alınması bekleniyor

*Türk lirası mevduatlara stopaj desteğinde süre 31 Temmuz’a uzatıldı
Türk lirası mevduatları için stopaj desteği uygulamasında süre 31 Temmuz 2021’e uzatıldı. Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Türk lirası mevduatlara ödenen faizlerden, vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplar için yüzde 5, 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda yüzde 3 kesinti yapılacak. 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda ise kesinti oranı sıfır olarak uygulanmaya devam edilecek

*TBMM Alt Komisyonu “devre mülk mağduriyeti” raporunu hazırladı
Raporda, ön ödemeli devre tatil inşaatı yapacak müteahhitlerin sınıflandırılması, iş bitirme, sermaye yeterliliği gibi nitelikleri taşımayan ve ön ödemeli satış için yerine getirilmesi zorunlu teminat türlerinden birini sağlamayan şirketlere yapı ruhsatı verilmemesi talep edildi. Raporda, saldırgan satış yöntemlerinin önüne geçmek amacıyla, yapı ruhsatı şartının yerine getirilip getirilmediğinin denetlenmesinde belediyelerin etkin görev alması istendi. Devre mülk ve devre tatil pazarlama ve satış faaliyetinin yoğun olarak yürütüldüğü illerdeki tesislerin çevresinde mülki idare amirince yeterli sayıda yetkili kolluk kuvveti görevlendirilmesinin caydırıcı olabileceği belirtildi

*Borsa İstanbul yüzde 381 devir hızıyla 2020’de dünyanın en likit piyasası oldu
Borsa İstanbul, yüzde 381 devir hızı ile 2020 yılında dünyanın en likit piyasası olurken, 2020’de dünyada kote olan şirketlerin toplam piyasa değeri bir önceki yıla göre yüzde 19 artarak 112,7 trilyon dolara ulaşırken ulaşırken, işlem hacmi ise dolar bazında yüzde 45 artarak 183 trilyon 269 milyar dolara çıktı. 2020’de organize borsalar arasında dolar bazında bir önceki yıla kıyasla en fazla getiriyi yüzde 271 oranıyla Tahran Borsası sağladı

*AB Büyükelçisi Meyer-Landrut: Güneş ve rüzgarda fosil yakıtlardan 100 kat fazla potansiyel var
Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut, Paris İklim Anlaşması’nın önemine işaret ederek, “Umuyorum ki kısa süre içinde Türkiye’nin mevcut kaygılarını giderecek yanıtlar bulunacak ve Türkiye de bu anlaşmayı onaylayacak” ifadesini kullandı

*Avro Bölgesi’nde yıllık enflasyon mayısta yükseldi
Avro Bölgesi’nde nisanda yüzde 1,6 olan yıllık enflasyon, mayısta yüzde 2’ye ulaştı. Bölge’de mart ayında yüzde 8,1 seviyesinde olan işsizlik nisanda yüzde 8’e indi

malat PMI verileri açıklandı
Bugün açıklanan verilere göre mayıs ayı imalat sanayi PMI, Almanya’da 64,4’e, Avro bölgesi’nde 63,1 ve İngiltere’de 65,6 oldu. IHS Markit/CIPS’ten yapılan açıklamada, “Şirketlerin siparişlerindeki artış ekonominin yeniden açılmasıyla birlikte tüketici güvenine işaret ediyor” denildi

*İSO Türkiye İmalat PMI mayısta 49,3 oldu
İSO Türkiye İmalat PMI mayısta 49,3 olarak gerçekleşti ve son bir yılda ilk kez eşik değer 50,0’nin altında kaydedildi. IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, “Mayıs ayının önemli bölümünde uygulamada olan Kovid-19 kısıtlamaları, beklentilerle uyumlu bir şekilde Türk imalat sektörü üzerinde olumsuz etki yarattıFirmaların beklentisi, kısıtlamaların salgını kontrol altına alma konusunda arzu edilen etkiyi göstermesi ve tedbirlerin gevşetilmeye başlanmasıyla birlikte büyüme bölgesine güçlü bir dönüşün yaşanabileceği yönünde” açıklamasında bulundu

*Cari denge, ihracattaki artış, turizmdeki kısmi toparlanma ve yapısal reformlar ile iyileşecek
Hazine ve Maliye Bakanlığının Kamu Maliyesi Raporu’na göre, gelecek dönemde güçlü mal ihracatı, altın ithalatındaki normalleşme, seyahat gelirlerinde beklenen kısmi iyileşme, ılımlı kredi büyümesi ve yapısal reformların cari dengeye olumlu yansıması bekleniyor. Bu doğrultuda cari işlemler açığının milli gelire oranının 2021 yılında yüzde 3 civarına gerileyeceği öngörülüyor. Hükümet tarafından üretim çeşitliliğini ve derinliğini artıran, inovasyonu, rekabetçiliği ve verimliliği odağına alan politikalarla cari dengenin iyileştirilmesi hedefleniyor

*İkinci çeyrekte güçlü ihracat ve baz etkisiyle çift haneli büyüme bekleniyor
Hazine ve Maliye Bakanlığınca açıklanan Kamu Maliyesi Raporu’na göre, 2021 yılının ikinci çeyreğine ilişkin öncü göstergeler ekonomide büyüme eğiliminin sürdüğüne işaret ederken, ikinci çeyrekte güçlü ihracatın ve baz etkisinin katkısıyla çift haneli büyüme gerçekleşmesi öngörülüyor. Para ve maliye politikalarındaki ihtiyatlı duruşla büyümenin yılın ikinci yarısında ılımlı seyredeceği ve yılın toplamında OVP tahmini olan yüzde 5,8 ile uyumlu gerçekleşeceği bekleniyor

*Kovid-19 kapsamında sağlanan destek tutarı 661 milyar lira oldu
Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Maliyesi Raporu’na göre, salgının ekonomik etkilerinin azaltılması amacıyla uygulanan tedbirlerin ekonomik büyüklüğü 661 milyar liraya ulaşırken, bu tutar, gayri safi milli hasılanın (GSYH) yüzde 11,7’sine ulaştı

*İTO’ya göre fiyat artışları
İTO verilerine göre, İstanbul’da mayısta bir önceki aya kıyasla perakende fiyatlar yüzde 1,67, toptan fiyatlar yüzde 2,27 arttıSöz konusu verilere yıllık bazda bakıldığında ise perakende fiyatlar yüzde 15,78, toptan fiyatlar yüzde 19,03 arttı

*İTO/Avdagiç: İşletmelerimizin Kovid 19’la açık açık mücadele dönemi başladı
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, normalleşmenin ekonomiye adeta ilaç gibi geldiğini belirterek, “Kapalı kaldıkça kaybediyoruz, açıldıkça ekonominin çarkları da açılıyor. 1 Haziran; halkımıza da, işletmelerimize de yeni bir milat olsun. Bir daha kapanmamak için işletmelerimizin Kovid 19’la açık açık mücadele dönemi başladı” şeklinde konuştu

*En büyük 500 sanayi kuruluşunun yarattığı katma değerde “teknolojinin” payı artıyor
İSO tarafından hazırlanan Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2020 Araştırması’na göre, teknoloji yoğunluğuna göre yaratılan katma değer açısından 2018’de orta yüksek ve yüksek teknolojiyle yaratılan katma değer toplamı yüzde 27,5 olurken, bu oran 2019’da yüzde 30,4’e ve geçen yıl yüzde 31,2’ye çıktı. 2012’de Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşundan 225’i Ar-Ge harcaması yaparken, bu rakam 2019’da 262’ye, geçen yıl da 271’e çıktı. En büyük 500 kuruluş, geçen yıl Türkiye ihracatının 37,8’ini, sanayi sektörü ihracatının ise yüzde 39,2’sini gerçekleştirdi

*“15. eTürkiye Ödülleri” töreni
TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Simone Kaslowski, gerek salgın sürecinde dayanıklılığın gerekse toparlanma sürecine hızla geçiş unsurlarına bakıldığında, bu dinamiklerin belkemiğini dijitalleşmenin oluşturduğunun görüldüğünü belirterek, “Dinamik nüfus yapımız, bilişim teknolojilerinin kullanımındaki artış ve mobil uygulamaların gelişimi itibarıyla dijital dönüşüm sürecinde güçlü bir mesafe katetme potansiyelimiz var” değerlendirmesinde bulundu

*TMSF’nin yönettiği 8 şirket İSO 500’de yer aldı
TMSF’den yapılan açıklamaya göre, İSO’nun her yıl sanayi sektörünün en değerli şirketlerini ortaya koyduğu araştırmada, TMSF’nin yönettiği şirketler üretim, karlılık, ciro, satış sıralamasında 500 büyük sanayi kuruluşu arasında bulunuyor

*TMO spekülatif fiyat hareketleri yaşanan hububat piyasasına müdahale planını devreye soktu
TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, hububat piyasalarında beklenenin üzerindeki fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya müdahale çalışmalarını başlattıklarını belirterek, “Piyasayı anlık olarak yakından takip ediyoruz, gerekmesi halinde hızlı kararlar alıyoruz. Olağan dışı dönemlerde olağanüstü kararlar alınabilmektedir. Bu gereklilik dolayısıyla piyasa düzeni ve istikrarı için bütün müdahale yöntemlerini gündemimizde tutuyoruz” ifadelerini kullandı

*Vergisel işlemlere yönelik bazı çok taraflı anlaşmaların yürürlük tarihleri belirlendi
Cumhurbaşkanı Kararlarıyla vergisel işlemlere yönelik bazı çok taraflı anlaşmaların yürürlük tarihleri tespit edildi. Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, 21 Nisan 2017 tarihinde Paris’te imzalanan “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması”nın yürürlük tarihinin, Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi’nin ilgili hükümleri uyarınca en erken 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemlerine uygulanmak üzere 3 Şubat 2020 olarak tespit edilmesi kararlaştırıldı

*Süper Lig’in kazananı Beşiktaş, borsada kayıpları oynadı
Ligi zirvede tamamlayan Beşiktaş’ın hisseleri mayıs ayında yüzde 33,3 değer kaybetti. Geçen ay yatırımcısına en fazla kazandıran spor kulübü yüzde 33 ile Trabzonspor oldu

*Elektrikte sanayi ve ticarethane aboneleri, yatırım maliyeti olmadan çatılarına güneş santrali kurabilecek
Sanayi ve ticarethane abonelerinin elektrik maliyetlerini sıfırlayabilecek çatı üstü güneş enerjisi santrallerinin (GES) kurulumunu artırmak için geliştirilen iş birliği modeli kapsamında özel bir enerji şirketi, elektrik abonelerinin yatırım maliyeti üstlenmeden çatı GES sahibi olabilmesinin ve elektrik üretiminden kazanç sağlayabilmesinin önünü açacak

*Piyasalarda son durum
BIST 100 endeksi yüzde 0,8 artışla 1.431 puana yükseldi. Dolar/TL yüzde 0,3 değer kazanarak 8,5160’tan işlem görürken, altının gram fiyatı 522 lira oldu

Kaynak: Anadolu Ajansı Finans