“Döviz Kurlarının Üçüncü Çeyrek Finansallarına Olası Etkisi İkinci Çeyreğe Göre Görece Negatif Olacak”
2017 yılının 3. çeyrek bilanço döneminin sonuna geldik ve bilançolarda kullanılacak değerleme kurları da belli oldu. Buna göre 3. çeyrekte, Dolar, Euro ve Japon Yeni, TL’ye göre sırasıyla %1,3, %4,7 ve %1,3 değer kazanmıştır. Dolayısıyla döviz açık pozisyonları bu para cinsinden olan şirketler bu durumdan olumsuz etkilenecektir. Özellikle Euro cinsi açık pozisyonu olan şirketlerde olumsuz etki daha yüksek olacaktır.
2017 yılının 2. çeyreğiyle kıyaslandığında, Dolar ve Japon Yeni açık pozisyonu olan şirketler, geçen çeyrekte TL’nin Dolar ve Japon Yeni karşısında değer kazanmasına bağlı olarak, kur farkı geliri yazmışlardı. 3. çeyrekte ise TL’nin söz konusu para birimleri karşısında değer kaybetmesi şirketlere kur farkı gideri olarak yansıması beklenmektedir. Euro’nun ise bu çeyrekte geçen çeyrekteki artışının üzerinde değerlenmesi, bu kurdan açığı olan şirketlerin daha yüksek kur farkı zararı yazmasına sebep olacaktır. 2017 yılının 2. çeyreğinde Dolar ve Japon Yeni, TL’ye göre sırasıyla %3,6 ve %4,8 değer kaybederken; Euro, TL’ye göre %2,4 değer kazanmıştı. Sonuç olarak, bu durum döviz açık pozisyonu olan şirketlerde döviz açık pozisyonunun etkisinin ikinci çeyreğe göre üçüncü çeyrekte daha olumsuz olacağını göstermektedir.
Diğer taraftan, ana karşılaştırma dönemi olan 2016 yılının 3. çeyreğine göre ise kur farkı zararları bu çeyrekte daha düşük gerçekleşecektir. Bunda 2016 yılının üçüncü çeyreğinde kurlarda kaydedilen çok yüksek artışlar etkendir. Dolar, Euro ve Japon Yeni 2016 yılının 3. çeyreğinde %3,5, %4,9 ve %4,6 oranlarında TL’ye göre değer kazanmıştı.
Dosyada (Kur Etkisi_3Ç2017) BİST-100’de yer alan ve Haziran 2017 sonundaki net yabancı para pozisyonu yüksek olan şirketlerin (Eylül 2017 sonu itibariyle döviz pozisyonlarını aynı korudukları varsayımıyla) 2017 yılının 3. çeyreğinde kur değişimlerinden nasıl etkileneceklerinin tablosu verilmiştir. Bankalar, yabancı para net pozisyonlarını bilanço dışı nazım hesaplarda türev ürünler kullanarak dengelediği için listeye dahil edilmemiştir. Buna göre:
Döviz Açık Pozisyonu Yüksek Olanlar;
En yüksek açık pozisyona sahip olan THY’nin, dolar cinsinden bilanço tutması ve açık pozisyonunun Japon Yeni ve Euro cinsinden olması nedeniyle, yaklaşık 379mn TL kur farkı gideri kaydedeceği hesaplanmaktadır. THY’de Euro’daki Dolara karşı değerlenmeye bağlı olarak kur etkisi olumsuz olacaktır. Diğer yandan, Japon Yeni, TL ve İsviçre Frangı açık pozisyonlarından kur farkı geliri yazılacaktır. Bir önceki çeyreğe göre şirketin kur farkı giderlerinde ciddi düşüş beklenirken, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise kur farkı giderinin daha yüksek gerçekleşeceği hesaplanmıştır.
Türk Telekom (TTKOM) 345mn TL ile kurlardaki değişimden en olumsuz etkilenecek şirket olarak ön plana çıkmaktadır. Anadolu Efes (AEFES) 110mn TL, Migros (MGROS) 118mn TL, Coca-Cola (CCOLA) 69mn TL ve Yazıcılar Holding (YAZIC) 74mn TL kur farkı gideri yazarak söz konusu kur artışlarından 3. çeyrekte en olumsuz etkilenecek şirketler arasında yer almaktadır. Bu şirketlerden Migros ve Yazıcılar Holding 2017 yılının 2. çeyreğinde net dönem zararı açıklamıştı.
Tüpraş (TUPRS), dolar cinsi açık pozisyonu yüksek olmasına karşın hedge (korunma) sebebiyle olumsuz etki 52mn TL ile sınırlı olacaktır. Zorlu Enerji kur etkisinin bir bölümü özkaynaklarda göstermesi sebebiyle net dönem karına kur etkisi daha sınırlı olacaktır.
Yüksek döviz açığı bulunan Torunlar GYO (TRGYO) ve Ak Enerji’nin (AKENR) 62mn TL ve 35mn TL kur farkı gideri yazması beklenmektedir.
TOFAŞ (TOASO) ve Ford Otosan’ın (FROTO) yüksek döviz açık pozisyonu olmasına karşın, tamamının korunması nedeniyle etki sınırlı olacaktır.
Ereğli Demir Çelik (EREGL) yüksek açık pozisyonu olmakla birlikte dolar cinsinden bilanço tutması ve açık pozisyonunun ağırlıklı TL cinsinden olması nedeniyle 11mn TL kur farkı geliri yazacağı hesaplanmaktadır.
Döviz Pozisyon Fazlası Olanlar;
Döviz pozisyon fazlası en yüksek olan şirket Enka İnşaat (ENKAI) olmakla birlikte dolar cinsinden bilanço tutması nedeniyle kurlardaki artışın olumlu etkisi 30mn TL gibi sınırlı bir seviyede olacaktır.
Döviz pozisyon fazlası yüksek olan Aselsan (ASELS), Dolar kurundaki artış nedeniyle 38mn TL gelir elde etmesi beklenmektedir. Ek olarak, toplamda döviz fazla pozisyonu olmasına karşın, Şişe Cam (SISE) Euro açık pozisyonu ve Dolar fazla pozisyonuna bağlı olarak kur değişiminden sınırlı da olsa olumsuz etkilenecekken, Soda Sanayi (SODA) kur değişimlerinden olumlu etkilenecektir.
Diğer taraftan, yüksek döviz fazlası olmasına karşın, Euro cinsi bilanço tutan TAV Havalimanları, Dolar’ın Euro’ya karşı değer kaybetmesinden dolayı 24mn TL kur farkı gideri yazabilir.