SABAH STRATEJİSİ
Küresel borsalar haftaya dalgalı bir görüntüyle başlıyor. Stagflasyon endişelerinin başladığı ortamda cuma günü pozitif bölgede kapatmayı başaran ABD borsaları bu sabah yön bulmakta zorlanıyor. Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi ise hafif satıcılı. ABD on yıllık tahvil faizinin %1,50’nin altında kalmaya devam etmesi bir taraftan stagflasyon kaynaklı temkinli modun devam ettiğine işaret etse de, faizlerin gevşemesi diğer taraftan piyasalardaki stresi azalttığı söylenebilir. Cuma günü artıda kapatan Gelişmekte Olan Ülke para birimleri bu sabah sakin. Dolar / TL’nin de bu sabah benzer bir hareket içerisinde olduğunu izliyoruz. Bu fiyatlamalar çerçevesinde BIST100 endeksi güne yatay bir görüntüyle başlayabilir. Yurtdışı piyasalarda tekrar bir satış dalgası görülmedikçe, endekste kısa vadeli oluşan iyimser hava sürebilir ve endeks 1.395/1.400 destek bölgesinin üzerinde tutunarak yükseliş eğilimi sergileyebilir. Bugün yurtiçinde saat 10’da açıklanacak eylül ayı enflasyon verisi ise kısmi oynaklık yaratabilir. Yıllık enflasyonun %19,64 olarak gerçekleşmesi beklenirken, ağustos ayında %16,76 olarak gerçekleşen ve çekirdek enflasyon olarak izlenen C endeksi yakından takip edilecektir.
MAKROEKONOMİ
Eylül ayında ISO imalat PMI, 54,1’den 52,5’e geriledi fakat imalat sektörünün büyümeye devam ettiğini gösterdi. Raporda yeni siparişlerdeki artışla 14 ay sonra ilk kez birikmiş siparişlerin arttığı, müşteri talebindeki artış kaynaklı üretimin artmaya devam ettiği fakat artış hızının yavaşladığı belirtilmekte. Yeni ihracat siparişlerinin arttığı ve yeni siparişlerdeki artışın ayrıca istihdamı desteklediği vurgulanmakta. Tedarik zincirindeki sıkıntılar nedeniyle firmalar girdi stoklarını artarken, teslimat süreleri ise artmakta. Ayrıca ham madde fiyat artışları ve döviz kuru gelişmelerinin girdi maliyetlerini artırdığı ve bunun da satış fiyatlarına yansıdığı raporda yer almakta.
Cuma günü Ticaret Bakanlığı tarafından eylül ayı geçici dış ticaret verileri açıklandı. Buna göre, eylül ayında ihracat tarihi yüksek seviye olan 20,8 milyar USD’ye, ithalat ise 23,4 milyar USD’ye yükseldi. 12 aylık ihracat ise kümülatif bazda 212,2 milyar USD ile rekorunu yeniledi. Dış ticaret açığı ise 4,31 milyar USD’den 2,6 milyar USD’ye geriledi. İthalatta ise aylık %0,7 ile sınırlı artış görmekteyiz. Geniş ekonomik gruplara göre bakıldığında geçen ayla kıyaslandığında tüketim malı ve yatırım malı ithalatı artarken, ihracat belirgin bir şekilde artmasına rağmen ara malı ithalatı ise düşmekte. Fasıllar bazında bakıldığında ise enerji ithalatındaki yüksek seviyeler korunmakta. Hem petrol fiyatlarında eylülde tekrar yükseliş görmemiz hem de ekonomik aktivitedeki olumlu seyir enerji ithalatını artırmakta. Motorlu kara taşıtları ihracatı ise ilk sırada yer almaya devam etmekte. Altın ithalatı eylül ayında da ilk 5’te yer almayarak cari açık lehine olumlu sürecin sürdüğüne işaret etti.
Cuma günü küresel ölçekte eylül ayına ilişkin nihai imalat PMI verileri açıklandı. AB genelinde eylül ayında imalat PMI’lar kısmi düşüş sergilese de güçlü genişleme bölgesindeki seyrini sürdürdü. Öncü verilere göre kısmi revizeler görülmekte. Nihai verilere göre imalat PMI’lar eylülde Almanya’da 62,6’dan 58,4’e, Fransa’da 57,5’ten 55’e, Euro Bölgesi’nde 61,4’ten 58,6’ya ve İngiltere’de 60,3’ten 57,1’e (öncü veri 56,3’tü) geriledi.
ABD’de eylül ayında artan Delta varyantı vakaları ve tedarik zinciri sıkıntılarının etkisiyle imalat PMI 61,1’den 60,7 seviyesine hafif geriledi. Tedarik zinciri sıkıntıları ve arz kısıtları, eylül ayında üretimi geriletti ve teslimat süreleri önemli ölçüde uzadı. Bununla birlikte üreticilerin istihdam sayıları hızlı bir şekilde artış kaydetti ve hem yeni iş imkanları hem de ihracat siparişleri güçlü bir şekilde genişledi. Öte yandan, girdi fiyatları endeksi gerilerken, satış fiyatları endeksi ise rekor seviyeye ulaştı. ISM imalat PMI da IHS Markit’in aksine 59,9’dan 61,1’e yükseldi fakat benzer şekilde firmalar arz tedarikindeki sıkıntılara vurgu yapmakta. Bundan dolayı artan talebin karşılanamadığı belirtilmekte. 18 sektörün 17’si genişleme bölgesinde gelirken, IHS Markit’e benzer şekilde teslimat sürelerinin uzadığı ve fiyat baskılarının devam ettiği vurgulanmakta.
Almanya’da perakende satışlar temmuzdaki aylık %4,5’lik düşüş sonrası ağustos ayında aylık %1,1 arttı fakat beklentilerin altında kaldı. AB genelinde TÜFE ise son 13 yılın en yükseği olan %3,4’e yükseldi ve enerji tedarikindeki sıkıntılarla daha da artması muhtemel. Ayrıca tedarik zincirindeki sıkıntılarında dayanıklı mallar grubu fiyatlarını belirgin artırdığı görülmekte. Çekirdek enflasyonda %1,6’dan %1,9’a yükseldi fakat geçen hafta konuşan Lagarde arz tedarikindeki sıkıntıların sona ermesiyle yüksek enflasyonun geçici olacağı fikrini yinelemişti fakat şahin kanadı temsil eden ECB üyeleri ile güvercin üyeler arasında gelen enflasyon verisi sonrası fikir ayrılıkları belirginleşebilir.
Bu haftanın veri takvimine baktığımızda,
ABD tarafında bu hafta istihdam verileri ön plana çıkmakta. Son Fed toplantısında tapering’in yakın zamanda başlayacağına dair güçlü mesaj verilmişti. Enflasyon tarafında halihazırda kriterler sağlandı fakat son gelen tarım dışı istihdam verisi hayal kırıklığı yaratmıştı. Bu açıdan güçlü gelecek tarım dışı istihdam verisi tapering planlamasının bir sonraki toplantıda duyurulmasını ve hemen başlanmasını sağlayabilir. Bu kapsamda çarşamba günü eylül ayı ADP özel sektör istihdam, perşembe günü haftalık işsizlik maaşı başvuruları ve cuma günü ise eylül ayı tarım dışı istihdam verileri piyasanın odak noktasında olacak. Geçen ay Delta varyant yayılımının kısmi etkisiyle ADP özel sektör istihdamı 374 bin kişi ve tarım dışı istihdam ise 235 bin kişi artarak beklentileri karşılayamamıştı. Federal ek yardımlar 6 Eylül itibarıyla sona erdi. Özellikle firmaların emek arzının yeterli olmadığı yönündeki bildirimleri raporlara yansımaktaydı. Bu açıdan beklenti ek yardımların sona ermesiyle ADP ve tarım dışı istihdam artış hızının artması yönünde fakat artan vaka sayıları bu etkiyi sınırlandırabilir. Haftalık işsizlik maaşı başvuruları verilerine baktığımızda eylül ayında kısmi yükselişler gördük. Son açıklanan haftalık işsizlik maaşı başvuruları da 11 bin kişi artışla 362 bin kişi seviyesine yükseldi ve böylece son üç haftada yükselişini sürdürdü. Yarın ise eylül ayına ilişkin IHS markit nihai hizmet PMI ile ISM imalat dışı PMI verileri açıklanacak. Öncü verilere hizmet PMI da 55,1’den 54,4 seviyesine hafif düşüş sergiledi. Daha zayıf talep koşulları ve devam eden Delta varyantı endişeleri arasında Temmuz 2020’den bu yana hizmet sektörü faaliyetlerindeki en yavaş büyümeye işaret etti. Ayrıca bugün eylül ayına ilişkin fabrika siparişleri ve yarın ağustos ayı dış ticaret verileri takip edilecek.
Avrupa tarafında ise bu hafta perşembe günkü ECB toplantı tutanakları odak noktasında olacak. Son toplantıdaki olumlu ekonomik görünüm ve enflasyon gelişmeleri gerekçe gösterilerek alınan PEPP kapsamında varlık alımlarını daha ılımlı hızda sürdürülmesi yönündeki kararının detayları tutanaklarda önemli olacaktır. Bugün ekim ayı AB Sentix yatırımcı güveni açıklanacak. Salı günü bölge genelinde nihai hizmet PMI verileri, ÜFE ve çarşamba günü ise perakende satışlar izlenecek. Bölgenin en büyük ekonomisi Almanya’nın ÜFE verisi %12’ye yükselerek 1974’ten beri en yüksek seviyeye çıkmıştı. Tedarik zinciri sorunlarının ve son zamanlarda yaşanan enerji krizinin yansımalarını alt gruplarda görmüştük. Enerji fiyatları yıllık %24, ara mallar ise yıllık %17,1 artmıştı. Beklenti benzer şekilde AB’de de yıllık ÜFE’nin belirgin artması yönünde. Hizmet PMI’larda ise öncü verilere göre eylül ayında artan Delta varyantı vakalarına ve arz kısıtlarına yönelik endişelerle kısmi düşüşler görüldü ancak genişleme bölgesinde kalmayı sürdürdüler. Hizmet PMI’lar eylül ayında Almanya’da 60,8’den 56’ya, Fransa’da 56,3’ten 56’ya, Euro Bölgesi’nde 59’dan 56,3’e ve İngiltere’de ise 55’ten 54,6’ya geriledi. Almanya’da çarşamba günü ağustos ayı fabrika siparişleri, perşembe sanayi üretimi ve cuma günü dış ticaret dengesi takip edilecek. Almanya sanayi üretimi küresel arz sıkıntılarından etkilenmekte. Geçen ay aylık %1,6 düşmüştü. Bu ay da otomotiv endüstrisindeki üretim sıkıntılarının, yükselen girdi maliyetlerinin ve enerji fiyatlarındaki artışın devamıyla sanayi üretiminin düşmesi beklenmekte. Ayrıca tedarik zincirindeki sıkıntıların yansımaları dış ticaret verisinde de izlenecek.
Asya tarafında ise veri gündemi oldukça zayıf. Salı günü Japonya hizmet PMI ve cuma günü ise Çin Caixin hizmet PMI verileri takip edilecek. Daha önce açıklanan Çin’in resmi imalat dışı PMI endeksi vaka sayısındaki azalma ile 47,5’ten 53,2’ye yükselmiş ve tekrar eşik seviye olan 50’nin üzerine çıkmıştı. Ayrıca salı günü Avustralya Merkez Bankası ve çarşamba günü Yeni Zelanda Merkez Bankası toplantıları izlenecek. Avustralya Merkez Bankası’nın faizleri değiştirmesi beklenmiyor fakat artan aşılamalar ve kısıtlamaların kaldırılması planları ile ekonomik projeksiyonlara dair daha olumlu bir çerçeve çizmesi beklenmekte. Yeni Zelanda Merkez Bankası da 25 baz puan artırımla faiz artırımı gerçekleştiren gelişmiş ülkeler arasına katılabilir.
Yurt içi veri gündeminde bugün eylül ayı enflasyon verileri, salı günü reel efektif döviz kuru, perşembe günü eylül ayı DHMİ istatistikleri, Hazine nakit dengesi ve 4. çeyreğe ilişkin dış ticaret beklenti anketi, haftanın son günü ise eylül ayı İŞKUR işgücü piyasası istatistikleri açıklanacak. Salı günü ayrıca TCMB’nin aylık fiyat gelişmeleri raporu ve Hazine ihaleleri takip edilecek.
Hazine bugün 2 yıl vadeli TLREF’e endeksli tahvil, yarın ise 4 yıl vadeli TÜFE’ye endeksli ve 5 yıl vadeli sabit kuponlu tahvil ihraç edecek.
Ağustos ayında TÜFE aylık bazda %1,12 artmıştı. Yıllık TÜFE, %19,25’e yükselerek Nisan 2019’dan bu yana en yüksek seviyeye çıkmıştı. Çekirdek enflasyon olarak izlenen C endeksi manşet enflasyonun altında aylık %0,38 artarken, yıllık %17,22’den %16,76’ya gerilemişti. ÜFE’de aylık %2,77 artmış, yıllık bazda %45,52’ye yükselerek Eylül 2018’den beri en yüksek seviyeye çıkmıştı. Foreks anketine göre ise beklentiler eylülde enflasyonun aylık %1,3 artarak yıllık %19,64’e yükselmesi yönünde. İTO Ücretliler Geçinme Endeksi bu ay gıdada aylık fiyat artış hızında yavaşlama olacağını göstermekte fakat artan enerji fiyatları ve döviz kurundaki gelişmeler enflasyonu artırıcı yönde etkide bulunabilir.
• Enflasyon verisi öncesi izlenen İTO’nun yayınladığı İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi eylülde aylık %2,2 arttı ve yıllık bazda %19,77’ye yükseldi. Yeni eğitim döneminin başlaması ile Kültür Eğitim ve Eğlence harcamaları grubunda aylık %6,07, kamu kaynaklı konut harcamaları grubunda aylık %3,56 artış görülürken, gıda grubunda %0,74 ile geçtiğimiz aya göre daha ılımlı fiyat artışı gerçekleşirken, ulaştırma ve haberleştirme grubu ve sağlık ve kişisel bakım harcama grupları ilgili endeksi düşürücü yönde etki yaptı.
Reel efektif döviz kuru ağustosta kurların ılımlı seyrinin etkisiyle aylık bazda %2,7 oranında artışla 62,89 seviyesine yükselmişti.
DHMİ istatistiklerine göre ağustos ayında normalleşme sürecinin devamıyla birlikte iç hat ve dış hat yolcu sayısındaki aylık artış sürmüştü. İç hat yolcu sayısı artış hızının aylık %1,1’e, dış hat yolcu sayısındaki artışın ise %12’ye yavaşladığını görmüştük. Veri, cari denge net hizmet gelirlerindeki olumlu seyrin devam edip etmediğine dair fikir verecektir.
Hazine nakit dengesi ağustos ayında 64,3 milyar TL fazla vermis, 12 aylık kümülatif nakit açığı, 148 milyar TL’den 114 milyar TL’ye iyileşmişti. Nakit açığı/GSYH oranı da %2,5 seviyesinden %1,9 seviyesine gerilemişti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Eylül-Kasım dönemi iç borçlanma stratejisinde eylül ayı için iç borçlanma hedefi 40 milyar TL olarak açıklanmıştı. Hazine bu ay hesaplamalarımıza göre yaklaşık 32,9 milyar TL iç borçlanma gerçekleştirdi ve hedeflenenin altında borçlandı. Anapara ödemesinin 27,8 milyar TL olduğu varsaydığımızda Hazine bu ay 5,1 milyar TL net iç borçlanma gerçekleştirdiğini öngörüyoruz. Bu ay 2,25 milyar USD dış borçlanma gerçekleştirirken, dış borç anapara ödemesinin ise 1,3 milyar TL olduğunu varsaydığımızda 18 milyar TL net dış borçlanma gerçekleştirdiğini öngörmekteyiz. Böylelikle Hazine’nin eylül ayında toplamda yaklaşık 23,1 milyar TL net borçlanma gerçekleştirdiğini hesaplıyoruz. Bu ay Hazine’nin TCMB Analitik Bilanço’dan kasa hareketlerine baktığımızda kasa bakiyesinin önceki aya göre 4,3 milyar TL arttığını görmekteyiz. Bu açıdan ağustos ayında gördüğümüz nakit fazlasının eylül ayında tekrar nakit açığına dönmesini beklemekteyiz.
ŞİRKET HABERLERİ
Kardemir (KRDMD, Nötr): Çağ Çelik A.Ş. ve Kardökmak A.Ş. aleyhine açılmış olan ve pay takas işlemine dayanak teşkil eden 18.03.2011 tarihli Kardökmak Yönetim Kurulu kararının batıl olduğunun tespiti ve yapılan 25.07.2017 tarihli pay takası işlemlerinin eski haline iadesi davasının reddine karar verilmiştir. Verilen karar içeriğinde takas işlemine konu payların 3. kişilere devrini önleyecek mahiyette ihtiyati tedbir kararına ilişkin bir hüküm bulunmamakta olup, verilmiş olan tedbir kararı; tedbirin kaldırılmasına dair yeni bir karar verilinceye veya dosyaya ilişkin nihai kararın kesinleşmesine kadar etkisini sürdürmeye devam edecektir. Davanın reddine ilişkin gerekçeli karar şirkete tebliğ edilmemiştir. Gerekçeli karar tebliğ edildikten sonra istinaf başvurusunda bulunulacaktır.
Türk Telekom (TTKOM, Nötr): Rekabet Kurumu, Türk Telekom’un toptan sabit genişbant internet hizmetleri pazarında hakim durumda olduğu ve perakende sabit genişbant hizmetleri pazarındaki rakiplerinin hizmet sunmasını ve abone kazanımını makul olmayan ve haksız gerekçelerle engellediğine ilişkin iddialarla ilgili soruşturmasını tamamladı. Buna göre, Türk Telekomünikasyon’un toptan sabit genişbant internet erişim hizmetleri pazarında hakim durumda olduğuna ve bu durumu kötüye kullanmadığına karar verildi.
SEKTÖR HABERLERİ
Demir – Çelik: Türkiye’nin ham çelik üretimi, 2021 yılının Ağustos ayında, 2020 yılının aynı ayına göre %7,1 oranında artışla 3,5 milyon ton oldu. Ocak-Ağustos döneminde ise Türkiye, 2020 yılının aynı dönemine göre %16,7 artışla 26,6 milyon ton ham çelik üretti. 2021 yılının Ağustos ayında, nihai mamul tüketimi, 2020 yılının aynı ayına kıyasla %12,4 azalışla 2,6 milyon ton seviyesinde gerçekleşti. Ocak-Ağustos dönemi itibariyle tüketim %20,2 artışla 23 milyon ton seviyesine yükseldi. Diğer yandan, çelik ürünleri ihracatı, Ağustos ayında, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla, miktarda %70,9 artışla 1,9 milyon ton, değerde ise %209 artışla 1,7 milyar dolar oldu. Ocak-Ağustos döneminde ihracat, 2020 yılının aynı dönemine göre miktarda %21,5 artışla 12,7 milyon ton, değerde ise %84 artışla 9,7 milyar dolar oldu. Ağustos ayında miktarda %19,3 oranında artışla 1,2 milyon ton, değerde ise %127 artışla 1,4 milyar dolar olan ithalat, Ocak-Ağustos döneminde de, miktarda %30,6 artışla 10,8 milyon ton, değerde %90,2 artışla 9,3 milyar dolar seviyesine yükseldi.
Perakende: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Tarım Kredi Kooperatiflerimizin gördüğünüz gibi buradaki market gerçekten çeşitli ürünler noktasında, kalite noktasında, fiyatlar noktasında gayet uygun. Gerçekten vatandaşlarımızın kesesine uygun fiyatların uygulandığı bir yer. Türkiye genelinde 500 metrekareden büyük 1000 kadar market yapılması talimatı verdik. Vatandaşlarımıza ucuz ve kaliteli ürünleri ulaştırmanın ve piyasayı balanse etmenin gayreti içindeyiz” açıklamasında bulundu. Kaynak: Bloomberght
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ
Alcatel (ALCTL): Şirket ile Türk Telekom arasında, 2016 yılında imzalanmış olan Sistem, Donanım, Yazılım, Bakım ve Destek Hizmetleri Çerçeve Sözleşmesi kapsamında toplamda 10mn USD, 30mn USD, 13mn USD ve 6,4mn USD tutarlarında, IP/MPLS ürünlerine ilişkin satış, bakım ve destek hizmetlerini içeren yeni iş emirleri imzalanmıştır.
Orge Enerji (ORGE): Şirketin CEO’su Nevhan Gündüz 2022 yılında solar konusunda somut adımların atılacağını ve bazı kontratların imzalanacağını açıkladı.
Şekerbank (SKBNK): Banka ile Microfinance Enhancement Facility (MEF) arasında Incofin Investment Management aracılığı ile 3 yıl vadeli, anaparası vade sonunda defaten ödemeli olmak üzere 2020 yılı Eylül ayında edinilen 10 milyon dolara ek olarak 5 milyon dolar tutarında yeni bir kredi sözleşmesi imzalanmıştır. Bahsi geçen kredi ile covid-19 süreci nedeniyle nakit akışı olumsuz etkilenen esnaf, işletme ve çiftçilerin finansman ihtiyaçlarına destek verilmesi amaçlanmaktadır.
FAİZ PİYASALARI
Cuma günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %18 seviyesinde oluştu. TCMB dün 70 milyar TL’lik (%18’den, 7 gün vadeli) ve 20 milyar TL’lik (%18’den, 11 gün vadeli) iki adet haftalık repo ihalesi açtı, toplam fonlama tutarı ise tamamı haftalık repo ihaleleri kaynaklı 336 milyar TL oldu.
Kaynak: Ziraat Yatırım Sabah Stratejisi