Bankacılık sektöründe ilk 9 ay Turkish Yatırım’a göre nasıl geçti?
Bankacılık sektörünün aktif toplamı 2012 yılının dokuz aylık döneminde %7,5 artarak 1.309 milyar TL seviyesine ulaşmıştır. TP cinsinden varlıklar %7,8 artarken, YP varlıklar döviz kurlarındaki azalısın etkisiyle %6,7 (USD bazında %12,9) büyümüştür.
2011 yılının ikinci yarısında gerçekleştirilen kredi maliyetini arttırıcı düzenleme değişiklikleri ile son çeyrekte Merkez Bankası tarafından parasal sıkılaştırma önlemleri çerçevesinde faiz koridorunun genişletilmesi ve repo ihaleleri yoluyla yapılan fonlamanın azaltılması 2012 yılının ilk yarısına kadar etkili olmuş, bu dönemde fonlama maliyetlerinde artış, kredi artısında ve sektörün büyüme trendinde yavaşlama görülmüştür. 2012 yılı ortasından itibaren ise cari açık ve ekonomideki olumlu gelişmelere paralel olarak Merkez Bankası’nın piyasalardaki likiditeyi artırıcı ve fonlama maliyetlerini düşürücüyaklaşımı etkili olmuştur. Buna rağmen, iç ve dış talepteki zayıflama bankacılık sektörü üzerindesınırlayıcı bir etki yaratmıştır. Söz konusu gelişmelerin etkisiyle sektördeki büyüme 2012 yılının ilkyarısında %4,6, üçüncü çeyreğinde ise %2,7 olarak gerçekleşmiştir.Bankacılık sektörü, 2012 yılında da temel olarak krediler ve zorunlu karşılıklardan kaynaklanan aktif büyümesini, mevduat, ihraç edilen menkul kıymetler ve bankalara borçlardaki artış ile fonlamıştır. 2012yılında menkul kıymet ihracı yoluyla yaratılan kaynak miktarı 15 milyar TL (%81,4) artış göstermiş ve 42,5milyar TL’lik mevduat artısından sonra yıl içinde başvurulan ikinci önemli yabancı kaynak olmuştur. Bankacılık sektörünün toplam kredileri ağırlıklı olarak bireysel krediler ve kurumsal/ticari kredilerdeki artışların etkisi ile yılın üçüncü çeyreğinde %2,5 artış göstermiştir. 2011 yılsonuna göre toplam 72,7milyar TL (%10,7) artan krediler Eylül 2012 itibarıyla 755,6 milyar TL seviyesine ulaşmıştır. Toplam aktifler içindeki payı 2011 yılsonuna göre 1,6 puan yükselerek %57,7’ye ulasan kredilerde enflasyondan arındırılmış yıllık reel artış %9,8 düzeyinde gerçekleşirken, kur etkisinden arındırılmış yıllık artış oranı ise%16,9 olarak hesaplanmaktadır. KOBİ kredileri 2012 yılının dokuz aylık döneminde %5,8 ile en yavaş artan kredi türü olmuştur. Anılan dönemde kurumsal/ticari krediler %11,6, bireysel krediler %13 artış göstermiştir. 2011 yılsonu ile karşılaştırıldığında TP kredilerde %14,9 (72,2 milyar TL), YP kredilerde ise USD bazında %6,1 (6,4 milyar USD) artış yaşanmıştır.
Yılsonuna göre kurlardaki gerileme dolayısıyla anılan dönemde YP kredilerin toplam krediler tutarındaki artışa katkısı oldukça düşük düzeyde olmuştur.
Sektörün takipteki alacaklarında 2010 yılında başlayan düşüş eğilimi, 2011 yılının son Çeyreğinde artışa dönmüştür. Takipteki alacaklar, 2,8 milyar TL’si yılın üçüncü çeyreğinde olmak üzere, 2011 yıl sonuna göre 4 milyar TL (%21) artarak Eylül 2012 itibarıyla 23 milyar TL seviyesine yükselmiştir. 2011 yılsonu ile karşılaştırıldığında takipteki alacaklarda en fazla artış 1.754 milyon TL ile kurumsal/ticari kredilerde gözlenirken; anılan dönemde takipteki bireysel krediler 1.390 milyon TL, takipteki KOBİ kredileri ise 835milyon TL artış göstermiştir. Takipteki bireysel krediler içerisinde ise en yüksek artışlar 819 milyon TL ileihtiyaç ve diğer tüketici kredilerinde ve 534 milyon TL ile kredi kartı alacaklarında görülmüştür .İçinde bulunulan konjonktüre bağlı olarak bankaların plasman tercihini krediden yana kullanması,menkul değerlerinin toplam aktifler içindeki payını azaltmaya devam etmektedir. Bu kapsamda menkul değerler portföyündeki nominal azalışla birlikte toplam aktiflerdeki büyüme sonucu Eylül 2012 itibarıyla menkul değerlerin toplam aktifler içindeki payı %21,2’ye gerilemiştir. Eylül 2012 itibarıyla bankaların portföylerinde bulundan menkul değerlerin %97,2’si kamu borçlanma senetlerinden oluşmaktadır. Yabancı ülke devlet tahvillerine yapılan yatırım 386 milyon TL’ye, toplam menkul değerler içindeki payı da %0,1’e gerilemiş durumdadır. Eylül 2012 itibarıyla sektörün toplam menkul değerlerinin %53,6’sı değişken faizli, %45,7’si sabit faizlidir.Ekonomideki yavaşlamaya paralel olarak, bankacılık sektörü toplam pasifleri 2012 yılının dokuz ayında %7,5 ile sınırlı artış gösterirken, mevduat artış hızı aynı dönemde %6,1 düzeyinde kalmış ve mevduatın pasif toplamı içerisindeki payı 0,7 puan azalarak %56,4 düzeyine gerilemiştir. 2012 yılının dokuz ayında TP mevduat %7 (32,1 milyar TL) ile sınırlı bir artış göstermiş, YP mevduat ise USD bazında %10,6 (13,2 milyar USD) artmıstır11. YP mevduattaki artısın 1,3 milyar USD’si kıymetli maden depo hesaplarından kaynaklanmıştır.
Yılın dokuz aylık döneminde sektörün özkaynakları %16,3 (23,5 milyar TL) artarak 168,2 milyar TL’ye ulaşmıştır. Eylül 2012’de bir önceki yılsonuna göre, dağıtılmayan kârlar ve menkul değerler değerleme
farklarında görülen artışa bağlı olarak %16,3 oranında (23,5 milyar TL) artan özkaynakların toplam pasifler içerisindeki payı 1 puan artarak %12,9 düzeyinde gerçekleşmiştir. Sektörün kar dağıtımının sınırlandırılması ve karların bünyede bırakılmasının teşvik edilmesi yönünde BDDK uygulaması sayesinde bankaların bilançolarında toplam ödenmiş sermayelerinin yaklaşık iki katı kadar yedek akçe oluşumu sağlanarak sektörün güçlü özkaynak yapısı korunmuştur. Dönemsel olarak büyüme hızları değişiklik gösterse de özellikle özkaynakların büyüme oranının toplam aktiflerin büyüme oranının altında kaldığı Eylül 2010 – Eylül 2011 dönemi sonrasında, özkaynaklardaki artış hızının toplam aktiflerin üzerine çıkmış olması Türk Bankacılık Sektörünün mali yapısı bakımından olumlu değerlendirilmektedir. Yılın üçüncü çeyreğinde sektörün toplam aktifleri %2,7 büyürken özkaynakları %5,5 artmıştır.
Sektörün sermaye yeterliliği rasyosu (SYR) Eylül 2012 itibarıyla %16,5 düzeyinde gerçekleşmiştir. Eylül 2012 itibarıyla risk ağırlıklı varlıkların %88,4’ü kredi riskine esas tutardan oluşmakta olup, yılın dokuz aylık
döneminde %17,3 oranında ve operasyonel riske esas tutar %6,3 oranında artarken, piyasa riskine esas tutar %29,9 oranında azalmıştır.
Bankacılık sektörü dönem net karı Eylül 2012’de 17.104 milyon TL düzeyindedir. 2012 yılının üçüncü çeyreğinde, özellikle faiz dışı gelir azalısı ve faiz dışı gider artısı kaynaklı çeyrek dönemlik kar tutarı önceki
dönemlere göre daha aşağı bir seviyede oluşmakla birlikte, bankacılık sektörünün dönem net karındaki artış, önceki yılın aynı dönemine göre 2,5 milyar TL (%17) gibi yüksek bir düzeyde oluşmuştur. Sektörde
faaliyet gösteren 48 bankadan 35’inin kârında, son bir yıllık dönemde artış gerçekleşmiştir. Sektör karının artısında, faiz dışı gelir gider dengesindeki gerilemeye karsın, yükselen net faiz marjı belirleyicidir.
Temmuz 2012 tarihinden itibaren Basel II düzenlemelerine göre faaliyet gösteren Türk Bankacılık Sektörü inceleme döneminde temel göstergelerdeki sağlıklı konumunu muhafaza etmektedir.
Raporun devamı için tıklayın.
Turkish Yatırım 2012 Aralık Ayı Bülteni